Gotûbêj:Ûrmiye

DS: Çiriya paşîn 2020an

Ev gotar li gorî rêzikên standardkirinê yên Wîkîferhengê hatiye standardkirin. (Girêdana daîmî)

Ev gotûbêj êdî ne zindî ye û wekî arşîvekê li vir hatiye zêde kirin. Ji kerema xwe van agahiyan neguherînin.

---

Ûrmiye

Ûrmiye / Urmiye / Wirmê / Urmê/Ûrmîye -- Mohajeer (gotûbêj) 20:25, 5 tebax 2020 (UTC)

•  Standarda Ji bo Rastnivîsînê Ferhenga Kurdî (Kurmancî)-Tirkî ya Nû tune ye li gorî çavkaniyên din û encama dengdanê divê standardek were hilbijartin. — Ev peyama bêîmze ya Rewiye tine (gotûbêj • beşdarî) ye. 17 îlon 2020

Gotûbêj

Şirove Farisî; ارومیه(Orumîyeh), soranî; ورمێ (wirmê), Ingilisî; Urmia(urmîye)--Rewiye tine (gotûbêj) 08:29, 17 îlon 2020 (UTC)

Şirove

• -1-Urmîye-Komxebeta Kurmancîyê, Rêbera Rastnivîsînê=Stenbol, Weqfa Mezopotamyayê, 2019, çapa 1em, r. 29, ISBN 978-605-80975-0-6--Rewiye tine (gotûbêj) 08:29, 17 îlon 2020 (UTC)

Şirove Bnr. w:Gotûbêj:Ûrmiye--Ghybu (gotûbêj) 12:17, 17 îlon 2020 (UTC)

Şirove Di gotubejê de diyar e kurmancên rojhilat Ûrmîye dibêjin lê soranê rojhilat Wirmê dibêjin. Herwiha brêz Mêhrbexş gotiye, Celadet Alî Bedirxan di pirtûka xwe de dibêje tîpa "u" qet di destpêka bêjeyên Kurmancî de nayê.. Belkî tune lê ev naye wê maneye ku heta hetaye tunebe. Niha nik min çend ferheng hene kêm jî be peyvên bi U destpê dikin hene. Em ne mecburun li gor vî esasî herin biya min. Mînak roj bi roj werger zêde bibin yê peyvên wisa zêde bibin. Li gor min divê em navê bajêr nexin wirmê çimkî ev soranîye. Li nav kurmancan nayê bikaranîn çi bakur çi rojhilat. Stranek heye te dit dibeje leble gulê leblê gulê lê lê urmîye, urmîyê... gelek meşhur e.

Li vir pirsek wisa jî peyda dibe. Wexta em biryar ji bo peyvên standart bidin em ê li gor kîjan parçê herin? eger di vî peyvî de em li gor rojhilat herin divê Ûrmîyê be. Lê eger em li gor bakur herin biya min divê Urmîye be. --Rewiye tine (gotûbêj) 21:39, 17 îlon 2020 (UTC)

@Rewiye tine: Em ê li gor çavkaniyan herin. Parçê ne giring e. Pirsgirêka me ya mezin ku em çavkanî nebînin em ê çi bikin e. --Balyozxane (gotûbêj) 22:10, 17 îlon 2020 (UTC)

Şirove Li gor hin çavkaniyan:

• -1- Ûrmîye → Michael L. Chyet, Ferhenga Birûskî: Ferhenga Kurmancî-Înglîzî, Kurmanji-English Dictionary, Transnational Press London, 2020, cild A-L
• -2- Ûrmîyê → Kurmancî, Faûna Semender, beq, req, kûsî [arşîv], Eyûb SÎNAN KIRAN, Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Parîsê, hj. 58, 2016, r. 2
• -3-Ûrmîye →Kurmancî, Gotinên rûsî ku derbasî kurmancî bûne [arşîv], Têmûrê XELÎL, Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Parîsê, hj. 43, 2008, r. 1
• -2-Urmîye → Kurmancî, DEVOKÊ HEKARÎYA [arşîv], Rojan HAZIM, Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Parîsê, hj. 14-15, 1994, r. 144

Pirsgirêkek din li ser Wîkîferhengê em î ya beriya -y wek i dinivîsin û li ser Pêvek:Rastnivîsî/Alfabe (made 11) jî wisa hatiye nivîsin. Niha em ê çi bikin?--Balyozxane (gotûbêj) 22:34, 17 îlon 2020 (UTC)

Ma tu îstîsna nîn in? Mînak dibe ku ev qaîde ne ji bo peyvên serenav bin.Rewiye tine (gotûbêj) 10:06, 18 îlon 2020 (UTC)

Fikrê min ew e, ji ber ku divê em her tiştî li gor çavkaniyan bikin, li vir li gor çavkaniyan bikin. Ku çavkanî bi gelemperî bibêjin -îy hingê em jî wek wisa bikin. Kengî peyvên wek -îy zêdetir bû hingê em vê qaideya -îy/-iy jî biguherînin. --Balyozxane (gotûbêj) 10:49, 18 îlon 2020 (UTC)

Şirove Nivîsîna [î]ya berî [y]yê:

Bêjeya ku bi [î]yê diqede û [y] lê dihê zêdekirin, divê ku [î]ya wê nebe [i] û wekî xwe bihê nivîsîn. Ev [î]ya li vê derê behskiriî di kurdîya zazakî û kurdîya soranî da jî wekî xwe dihê nivîsîn.

Weha binivîse	Weha nenivîse
azadîya Kurdistanê	azadiya Kurdistanê
derzîya min	derziya min
gundîyên me	gundiyên me
kuştîyên me	kuştiyên me
xanîyê me	xaniyê me

Komxebeta Kurmancîyê, Rêbera Rastnivîsînê=Stenbol, Weqfa Mezopotamyayê, 2019, çapa 1em, r. 54, ISBN 978-605-80975-0-6

Min îro pirs mamosteyek kir komxebeta Kurmancî vê Pêvek:Rastnivîsî/Alfabe (made 11) guhertîyê. Ev agahîya jor guncaw e. Herwiha mamoste got navên taybet xwe diperêzin ku Urmîye/Ûrmîyê navên teybet in.--Rewiye tine (gotûbêj) 19:33, 18 îlon 2020 (UTC)

@Rewiye tine: Sala çûyî li ser Rêbera rastnivîsînê gotûbêjek hatibû lidarxistin û encamek erênî tunebû Gotûbêj:Destpêk#"Rêbera_Rastnivîsandinê"_û_Wîkîferheng. Loma hersal em nîqaşa wê bikin nebaş e. Kengî pirtûk û kovarên ku li gorî "Rêbera rastnivîsînê" hatine nivîsin zêdetir bûn, em dikarin dîsa gotûbêja wê bikin. Niha divê em bi ya Pêvek:Rastnivîsî bikin.

Şirove Tirk ji bo vê bajêrê dibêjin urmiye. Belkî kurmancên bakur ji bo bandora Tirkî dibêjin Urmîye le kurmancên rojhilat beyî bandora Tirk dibêjin Ûrmîye. Bila ev jî di aqlê me de be.Rewiye tine (gotûbêj) 19:41, 18 îlon 2020 (UTC)

Şirove Ûrmiye Wikipedia [arşîv]

Çavkanî kêm in. Min belkî dehan ferheng nêrî çi nînin. Min vir çavkanîya Wikipedia jî zêde kir.--Rewiye tine (gotûbêj) 20:06, 16 çiriya pêşîn 2020 (UTC)

@Bikarhêner û Balyozxane: Li gor Rêbera rastnivîsînê kelîmeyên taybet wek navên bajaran dikeve bin ve qaîdeyê? çimkî li wir tu agahî nîne li ser navên taybet. Herwiha em li gor çavkaniyan diçin. Eger çavkanî bêjin Ûrmîye yê çawa be? — Ev peyama bêîmze ya Rewiye tine (gotûbêj • beşdarî) ye.

@Rewiye tine: Erê ku çavkanî bibêjin Ûrmîye em ê bi ya çavkaniyan bikin. Lê çavkanî kêm e dîsa jî çiqas hebe ewqas be jî bes e.--Balyozxane (gotûbêj) 14:32, 25 çiriya paşîn 2020 (UTC)

Dibê ku me teqrîben çil ferhenga nêrî li gor hejmara çavkanîyan divê Ûrmîye standart be. Sê care Ûrmîye û du cara Urmîye derket. Herwiha zimanê kurdî çawa tê nivîsin wisa tê xwendin. Biya min di varyantê Ûrm(i)ye de ji bo qeîdeya rêzimanê 'i' ye. Wekî din deng 'î' ye.--Rewiye tine (gotûbêj) 15:18, 27 çiriya paşîn 2020 (UTC)

• Ûrmîye li gorî Wîkîferheng:Rêzikên standardkirinê hatiye standardkirin. Ji kerema xwe piştî hefteyekê awayên din wek guhartoya Ûrmîye biguherînin.
  --Rewiye tine (gotûbêj) 15:18, 27 çiriya paşîn 2020 (UTC)

Ev agahî ji rûpela Gotûbêj:Ûrmîye hatiye arşîvkirin. (Girêdana daîmî)

Ev gotûbêj êdî ne zindî ye û wekî arşîvekê li vir hatiye zêde kirin. Ji kerema xwe van agahiyan neguherînin, lê hûn dikarin gotûbêjeke nû li ser wan li dar bixin.

---

silav @Ghybu: ev peyv wisa hat standart kirin. Wek Ûrmîye--Rewiye tine (gotûbêj) 16:21, 6 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

Silav Rewiye tine. Bi rastî nizanim :) Li ser Wîkîferheng û Wîkîpediyaya kurdî standardeke din heye: îy --> iy ...--Ghybu (gotûbêj) 16:27, 6 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Ghybu: Ev qaîdeya ha bo navên taybet nabe. Navên taybet îstîsna ne. Mînak tu dikarî navê şadîye bikî şadiye. We gavê keçik bêjê te navê min rast bêje :D. Herwiha li gor çavkanîya herî zêde Ûrmîye derket. Min nezikî çil ferhenga nêrî.Rewiye tine (gotûbêj) 16:37, 6 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Rewiye tine: Navên taybet îstîsna ne Erê ji bo navên ne kurdî witira ye feqet li vira mijar li ser bajarekî erdnîgariya Kurdistanê ye: nav di alfabeyeke din de nehatiye guharandin. Ji ber vê yekê li gorî rêzimana kurdî tê nivîsandin. Herwiha li vira pirsgirêk rêziman e ji ber ku "Ûrmîye" û "Ûrmiye" yek in. Nêrînên bikarhênerên din jî hewce ye :) @Balyozxane, Guherto, û Bikarhêner:--Ghybu (gotûbêj) 16:55, 6 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

Merheba @Ghybu, Rewiye tine, Balyozxane, û Guherto: Qaîdeya "îy --> iy" ji bo hemû peyvên bi kurdî ne, navên kurdî nabin îstîsna. Bi ya min jî divê wek "Ûrmiye" be. Ev qaîdeyeke isûlî ye, ne esasî ye, ango nav esasen naguherin, tenê isûlen wisa tên nivîsîn. -- Bikarhêner (gotûbêj) 17:33, 6 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Ghybu, Bikarhêner, Balyozxane, û Guherto: ez vê meseleyê ha dijî we me. Li gor nivîsînê bîya we divê 'Ûrmiye' be, min vî fam kir lê wexta werê xwendin yê çawa were xwendin? Ûrmiye an Ûrmîye. Yanê ev qaîdê tenê di nivîsê de an hem nivîs hem xwendinê de derbasdar e? Eger hem di nivîs hem xwendinê de wisa be, vî avayî hûn kelîmeyê ji resenîya wî dûr dixin. --Rewiye tine (gotûbêj) 18:06, 6 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Rewiye tine: Hêja Rewiye tine, nivîsîn û xwendin qadên ji hev cuda ne. Ger wek Ûrmiye were nivîsîn ev nayê wê maneyê ku divê îllahî wek Ûrmiye were xwendin. Yanê ev qaîdê tenê di nivîsê de an hem nivîs hem xwendinê de derbasdar e? Ango cewaba vê pirsê te "na" ye. -- Bikarhêner (gotûbêj) 19:54, 6 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Ghybu, Rewiye tine, û Bikarhêner: Qasî ku dibînim hevalê Rewiye tine tiştekî xelet nekiriye. Li gorî çavkaniyan divê Ûrmîye be. Heke kesek hebe çavkaniyên Ûrmiye bibîne hingê em dîsa dikarin bikin Ûrmiye lê niha standarda me Ûrmîye ye.--Balyozxane (gotûbêj) 20:12, 7 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Balyozxane, Rewiye tine, Ghybu, û Bikarhêner: Merheba hevalno. Elfabê & bingehên kurdmancî ji Celadet Alî Bedirxan bixwînin. Tê de tenê yek "îy" heye. Ew jî ji bo "tirkîye" ye. Ji ber ku ew ne peyvek e, ew navek e. (Rûpel 105 herî xwar) -- Guherto (gotûbêj) 20:32, 7 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Balyozxane: Li gorî çavkaniyan divê Ûrmîye be. Kîjan çavkanî hatine bikaranîn? Di nav wan çavkaniyan de norma îy --> iy nayê bikaranîn ji ber vê yekê witira nivîsandine

çavkaniya 2em: Kurmancî, Faûna Semender, beq, req, kûsî:

Hewlêr bajarekî gelekî kevn e û xwedî dîrokeke dûr û dirêj e. Despêka wê, li gor hindek çavkanîyan, diçe heta 7-8 hezar salî berî niha. Navê wê di dema sumerîyan de wek Urbîlîum derbas dibe. Ev nav di dema asûrîyan de bûye Urbîlîm û piştre Arbêla. Bi dû re, di zimanê suryanî de bûye Arbêl, bi erebî Erbîl û ji wir jî di kurdî de bûye Hewlêr /Hevlêr. Hewlêrê di bin destê sumerîyan, asûrîyan, medîyan, axîmenîdîyan, makedonîyan, partîyan, sasanîyan, selçûq û osmanîyan de roleke mezin lîstîye.

çavkaniya 3em, Kurmancî, [1] û çavkaniya 4em jî witira ne...

Min li jor jî got li vira pirsgêrek ew çavkaniyan li gorî kîjan normê hatine nivîsandin e...

Herwiya li vira (en) Michael L. Chyet. Ferhenga Kurmancî-Înglîzî, Yale University Press, 2003 → PDF Ûrmiye hatiye nivîsandin

--Ghybu (gotûbêj) 22:08, 7 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Guherto: Tê de tenê yek "îy" heye. Ew jî ji bo "tirkîye" ye. Erê yek carê "tirkîye" nivîsandiye feqet şeş carê jî "tirkiye" nivîsandiye (r. 104, 105, 106, 109) --Ghybu (gotûbêj) 22:25, 7 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Ghybu: Ew ferhenga wî ya gelekî kevn e, di ya 2020 de "Ûrmîye" nivîsandiye, û ti peyvên ku bi "u" dest pê dikin nînin (ji xeynî beralîkirinin: Ukrayna -> Ûkrayna, Ukraynî -> Ûkraynî, ...). -- Guherto (gotûbêj) 22:34, 7 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Ghybu, Bikarhêner, Balyozxane, û Guherto: Ez rasterast ne dijî 'norma îy --> iy' me. Li vir mesele rewşa zimanê me ye. Eger mirov Ûrmiye binîvîsê yê çend heb ji me Ûrmîye bixwîne? Îro bakur mafê hînbûna ziman nîne. Divê biryar hinek li gor vî jî were dayîn. Mînak di ingilîstanê de xwendin û nivisîn cuda ne. Zarokê wir heta lîsê zehmetiya vî dikişînin. Ez çend ingilîs nas dikim hêja nizanin hin kelîme çawa bixwînin. Biya min rewşa a niha xwendin û nivîsin wekhev be menfate me ye.'Norma îy --> iy' çi menfeat dide me hûn dikarin ji kerema xwe re diyar bikin?--Rewiye tine (gotûbêj) 11:29, 9 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

@Rewiye tine: Merheba, ezbenî. Bi erebî أرومية (ʾUruwmiye(t)) u bi farisî ارومیه (Uruwmiye) ye, lê me biryar daye ku em "uw" li pêş dengdaran bikîne "û", herwiha me biryar daye ku em "iy" li pêş dengdaran bikîne "î", u ji ber ku "iy"ê di Ûrmiye da li pêş dengdêrekê ye, me neguhart. Nexwe Ûrmiye wek Ûrmîe tête xwendin. Ma tu nihe tê gihiştî, heval? -- Hakîmo (gotûbêj) 11:54, 9 kanûna pêşîn 2020 (UTC)