baran
Kurmancî[biguhêre]
Bilêvkirin[biguhêre]
[biguhêre]
| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | baran | baran |
| Îzafe | barana | baranên |
| Çemandî | baranê | baranan |
| Nîşandera çemandî | wê baranê | wan baranan |
| Bangkirin | baranê | baranino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | baranek | baranin |
| Îzafe | baraneke | baranine |
| Çemandî | baranekê | baraninan |
baran mê
- Ava ku ji ewran dikeve.
- Baran dibare.
- Îro baran tê.
- Êvar e
Baran hûr hûr dibare
Tenê me
Na ne tenê me
Hemû Moskow li gel min gav diavêje — (Ebdulla Peşêw: Name, ji berhevoka Veger - Birakujî, ji soranî: Ruken Bağdu Keskin û Bedran Hebîb, Avesta, Stenbol 1966)
Bi alfabeyên din[biguhêre]
Nêzîk[biguhêre]
Têkildar[biguhêre]
Bide ber[biguhêre]
Binêre herwiha[biguhêre]
Jê[biguhêre]
Etîmolojî[biguhêre]
Ji proto-hindûewropî *weh₁r- ("av, herikîn"), proto-îranî *waHr ("av, baran"), têkilî vare ("baran") ya avestayî, वार् (var "av") ya sanskrîtî, varan ("baran") ya pehlewî, уарын (warîn "baran") ya osetî, varan ("baran") ya zazakî, waran ("baran") ya hewramî, باران (baran "baran") ya farisî û soranî, gwarîş ("baran") ya belûçî. Hevreha vari ("av, şile") ya norsiya kevn û urinor ("xwe bin-av kirin") ya latînî.
- Çavkanî
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 36.
- Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 406
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 100
- MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966, r. 132
- Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.
Bi zaravayên din[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- Abanyomî: àlɨb
- Abazayî: ква (k°ā)
- Abxazî: ақәоура (āk°ourā), а-қәа́ (ā-k°ā́)
- Açehî: ujeuen
- Adîgeyî: ощхы (oš̍xə)
- Afarî: rob
- Afrîkansî: reën → af
- Akanî: osu
- Aklanon: uean
- Albanî: shi → sq
- Almaniya Pennsylvania: Regge n
- Almanî: Regen → de n
- Altayiya başûrî: јаҥмыр (ǰaŋmïr), јааш (ǰaaš)
- Aluneyî: ulane
- Alutor: арн'ин (arn'in)
- Amahaî: sialo
- Amamî-oşîmayiya başûrî: アムぃ (ʔamï)
- Amayî: sa
- Amharî: ዝናብ (zənab)
- Anakalunguyî: urang
- Andioyî: udan
- Andî: цӏцӏа
- Apalayî: konopo
- Aputayî: usa
- Aragonî: plebia → an m, plevia m
- Aramî:
- Argunî: umun
- Aromanî: ploai m, ploae m
- Asamiya zû: বৰিষণ (borixon)
- Asamî: বৰষুণ (boroxun)
- Asîluluyî: ulan
- Astûrî: lluvia → ast m, lloviu → ast n
- Avarî: цӏад (c̣ad)
- Aymarayî: jallu
- Aynuyî: アㇱ (as), アㇷ゚ト (apto), ルヤンペ (ruyanpe)
- Azerî: yağış → az, yağmur → az
- Babariya bakur: hona
- Babariya başûr-rojhilat: uml
- Bahonswayî: usa
- Bajwayiya kendava rojava: uran
- Bakumpaî: ujan
- Balînî: ujan
- Bambarayî: sanji
- Banda: wien
- Banggaî: udan
- Bangkayî: ujan
- Bantîkî: tahiti
- Baskî: euri → eu
- Başkîrî: ямғыр (yamğïr)
- Batakiya alas-kluet: udan
- Batakiya dairî: udan
- Batakiya karo: udan
- Batakiya mandaîlîng: udan
- Batakiya simalungun: udan
- Bataktobayî: udan
- Batsbî: ყარო̂ (q̇arô)
- Bau bidayuh: jan
- : Reng
- Belarusî: дождж → be n (doždž), дож n (dož)
- Belûçî: ہور (hawar, hawr), ہاور (háwr)
- Bengalî: বৃষ্টি → bn (briśṭi)
- Bextiyarî: باروں (bârõw)
- Bisayayiya bruneyî: rasam
- Bîmayî: ura
- Bobotî: roti
- Bolango: huwa
- Boneratî: monda
- Bontociya rojhilatî: ochan
- Bororoyî: bübütü
- Bretonî: glav → br n
- Bruneyî: ujan
- Buduxî: маф (maf)
- Bugî: bosi
- Bulgarî: дъжд → bg n (dǎžd)
- Bulî: ulan
- Bungku: usa
- Buol: ulan
- Burmayî: မိုး → my (mui:)
- Buryatî: бороо (boroo)
- Bûrî: dekat
- Cayugayî: osda:ˀ
- Conxayî: ཆརཔ (charp)
- Çakmayî: 𑄏𑄧𑄢𑄴 (jhar)
- Cham:
- Çamicuroyî: keeni
- Çaxatayî: یَامْغُورْ (yāmğūr)
- Çeçenî: догӏа (doġa)
- Çekî: déšť → cs n
- Çerokî: ᎠᎦᏍᎬ (agasgv)
- Çîçewayî: mvula
- Çînî:
- Çolî: jaʼal
- Çukçî: илиил (iliil)
- Çuvaşî: ҫумӑр (śumăr)
- Daiyî: uhnon
- Dalmatî: pluaja m
- Damariya rojava: uhano
- Damariya rojhilat: mulo
- Danmarkî: regn → da g
- Dargwayî: марка (marka)
- Darkinjungî: murku
- Dawera-daweloorî: ulol
- Dezfuliyî: sɔ̃ĩ
- Divehî: ވަރެއާ → dv (vareā)
- Dobelî: kwusan
- Dogrîbî: chǫ
- Dolganî: һамыыр (hamıır)
- Elfdalî: raingen nt
- Emplawasî: ope'
- Endeyî: urra
- Endonezyayî: hujan → id
- Engganoyî: ebe
- Erebî: مَطَر → ar n (máṭar)
- Ermenî: անձրև (anjrew)
- Erzayî: пиземе (pizeme)
- Esperantoyî: pluvo → eo
- Estonî: vihm → et
- Evenî: удан (udan)
- Evenkî: тыгдэ (tigdə), удун (udun)
- Eweyî: tsidzadza
- Extremaduranî: lluvia m
- Farisî: باران → fa (bârân), بارون → fa (bârun)
- Fatalukuyî: aia
- Ferî: regn → fo nt
- Fîjî: uca → fj
- Fînî: sade → fi
- Fransiya kevn: pluie m
- Fransî: pluie → fr m
- Friyolî: ploie m, ploe m
- Frîsiya bakur: rin n
- Frîsî: rein → fy
- Gaelîka skotî: uisge → gd n
- Gagawzî: yaamur
- Galelayî: muura
- Galîsî: chuvia → gl m, choiva → gl m
- Galoliyî: usan
- Gayoyî: uren
- Geser-goromî: uran
- Gorontaloyî: didi
- Gotî: 𐍂𐌹𐌲𐌽 nt (rign)
- Gujaratî: વરસાદ → gu n (varsād)
- Gurcî: წვიმა (c̣vima)
- Hadzayî: ati
- Haîtî: lapli
- Hawayî: ua
- Hawsayî: ruwa n
- Hereroyî: ombura
- Hidatsayî: xarée
- Higaononî: odan
- Hindî: बारिश → hi m (bāriś), बरसात → hi (barsāt), मेंह m (menh), वर्षा → hi m (varṣā), वृष्टि → hi m (vŕṣṭi)
- Hitûyî: ulan
- Hîlîgaynonî: ulan
- Hmongî: nag
- Holendî: regen → nl n
- Hunsrikî: Rehn n
- Îbaniyî: íꜜtí
- Îbanî: ujan, ujan
- Îbranî: גֶּשֶׁם → he n (géshem), מָטָר → he n (matár)
- Îdoyî: pluvo → io
- Îgboyî: mmiri ozuzo
- Îjoyiya başûr-rojhilat: ohúo
- Îlîwunî: usan
- Îlokanoyî: uran
- Îmroîngî: omle
- Îngilîziya kevn: reġn n
- Îngilîzî: rain → en
- Îngriyî: vihma
- Îngûşî: догӏа (doġa)
- Înterlîngua: pluvia
- Îranunî: uran
- Îrlendî: báisteach → ga m, fearthainn → ga m
- Îstriyotî: piova m, peiòva m
- Îtalî: pioggia → it m
- Îu mienî: duih
- Îvatanî: timoy, tsimoy, chimoy
- Îzlendî: rigning → is, regn → is nt
- Îzonî: osuo
- Jambî malayî: ujan
- Japonî: 雨 → ja (あめ, ame)
- Javayî: ꦲꦸꦢꦤ꧀ → jv
- Jejuyî: 비
- Kabardî: уэшх (wăšx)
- Kagoroyî: ɸaho
- Kaidipangî: uha
- Kalalîsûtî: sialuk
- Kalmîkî: хур (xur)
- Kambayî: mbua
- Kamberayî: urangu
- Kannadayî: ಮಳೆ → kn (maḷe)
- Kapampanganî: uran
- Kapverdî: txuba
- Karaçay-balkarî: жауун (jawun), джауум (cawum), джанъур
- Karakalpakî: jamgʻır, jawın
- Karaxanîdî: يَغْمُرْ (yaɣmur)
- Karelî: vihmu
- Kaşûbî: deszcz
- Katalanî: pluja → ca m
- Kayingangî: ta
- Kayupulauyî: tava
- Keçwayî: para, tamya
- Kelabît bariyoyî: udan
- Kemakî: usa
- Kerînçî: ujeng
- Keşmîrî: روٗد (rūd), بٲرِش (bạ̄riś), وَرشا (varśā)
- Keyî: do'ot
- Kêdangî: uya
- Kiokoyî: ise
- Kirgizî: жамгыр → ky (camgır), жаан → ky (caan)
- Kirikeyî: éꜜnẽ́
- Kitemboyî: mvula
- Kîkongoyî: mvula
- Kîkûyûyî: mbura
- Kîmaragangî: darun
- Kîngalî: වැස්ස → si (wæssa)
- Kînyarwandayî: imvura → rw 9 an 10
- Kîsarî: okon
- Kodeohayî: usa
- Kodî: ura
- Komançî: ʉmarʉ
- Komeringî: ujan
- Komî-permyakî: зэр (zer)
- Komî-zîriyî: зэр (zer)
- Komodoyî: urang
- Koreyiya navîn: 비〮
- Koreyî: 비 → ko (bi)
- Kornî: glaw n
- Korsîkayî: pioggia g
- Kowyayî: óma
- Kulisusuyî: βaho
- Kumikî: янгур (yañur), явун (yawun)
- Kunigamî: あミー (ʔamī)
- Ladînî: pievia m
- Lamaholotî: uran
- Lamalerayî: urãn
- Lamboyayî: ura
- Latgalî: leits n
- Latînî: pluvia → la m, imber → la
- Latviyayî: lietus → lv n
- Lawsî: ຝົນ → lo (fon)
- Lazî: ჭიმა (č̣ima)
- Lezgînî: марф (marf)
- Lêtîyî: utna
- Li’oyî: uja
- Lingalayî: mbula → ln
- Lingaoyî: fun¹
- Livvî: vihmu, puadari, rändy
- Lîgûrî: dilûvio n
- Lîtwanî: lietus → lt n
- Lîvonî: vīmõ
- Lombardî: piovuda m, piovüda m
- Lotudî: rasam
- Luangî: otna
- Lueyî: ᦚᦳᧃ (ḟun)
- Lugandayî: enkuba, okutonnya
- Luhyayî: efula
- Luiseñoyî: hílak
- Luksembûrgî: Reen → lb n
- Mòçenoyî: reng n
- Ma'anyanî: uran
- Madurayî: ojen
- Maguindanaoyî: ulan
- Makasarî: bosi
- Makedonî: дожд n (dožd)
- Malagasî: orana → mg
- Malayalamî: മഴ → ml (maḻa)
- Malayiya makassar: hujang
- Malayiya moluccana bakur: ujang
- Malayiya navendî: ujan
- Malezî: hujan → ms, panjang tangkai
- Mamasayî: uran
- Mamboruyî: ura
- Mançûyî: ᠠᡤᠠ (aga)
- Mandarî: urang
- Manggarayî: usang
- Manksî: fliaghey
- Mansakayî: oran
- Mansî: ракв (rakv)
- Maorî: ua → mi, pūroro, taetaeata, tārū kahika, tōuarangi, kōuaua, āwhā, hāuaua, ua tātā, kōpatapata, pūtai
- Maranaoyî: oran
- Maratî: पाऊस n (pāūs), वर्षा m (varṣā), वृष्टि m (vruṣṭi)
- Marî:
- Mariya rojhilatî: йӱр
- Maselayiya navendî: omene
- Maselayiya rojhilat: umul
- Masiwang: ulan
- Mayayiya mopanî: jaʼ
- Mazahuayiya navendî: dyeb'e
- Mazenderanî: وارش (vâreš)
- Meänkiyelî: sae
- Mecarî: eső → hu
- Megrelî: ჭვიმა (č̣vima)
- Melanauyiya navendî: ujan
- Mentawaî: ujat
- Miyakoyî: アミ (ami), 雨 (あみ, ami)
- Mizoyî: ruah
- Mînangkabawî: hujan
- Mîrandî: chuba m
- Mokşayî: пизем (pizem)
- Mongolî:
- Mongondowî: uyan
- Monî: ဗြဲ (pròa)
- Mori atasî: use
- Morî bawah: use
- Moroneneyî: usa
- Mulamî: kwən¹
- Munayî: ghuse
- Musî: ujan
- Mwanî: nvula
- Nahuatl:
- Nahwatliya navendî: quiyahuitl
- Klasîk: quiyahuitl
- Namayî: ǀnanub
- Nanayî: тугдэ
- Naromî: pllie
- Navajoyî: níłtsą́
- Nedersaksî:
- Nepalî: वर्षा (varṣā), झरी (jharī)
- Ngadhayî: uza
- Ngajuyî: ujan
- Ngarrindjerî: parni
- Nilayî: usna
- Nîasî: teu
- Nîvxî: лых (ləx)
- Nogayî: ямгыр (yamgır)
- Nootkayî: m̕iƛaa
- Normandî: plyie m
- Norsiya kevn: regn nt
- Norwecî:
- O'odhamî: ju꞉kĭ
- Okînawanî: あみ (ʔami), ちゅあみ (chuʔami), 雨 (あみ, ami)
- Oksîtanî: pluèja → oc m
- Oriyayî: ବର୍ଷା → or (bôrṣa)
- Oromoyî: bokkaa, rooba
- Osageyî: nížu
- Osetî: уарын (waryn), къӕвда (k’ævda)
- Osingî: udyan
- Osmanî: یاغمور (yağmur), باران (baran), مطر (matar)
- Oygurî: يامغۇر (yamghur)
- Ozbekî: yomgʻir → uz
- Kirîlî: ёмғир
- Pacohî: bo
- Padoeyî: use
- Palueyî: ura
- Pamonayî: uja
- Papyamentoyî: yobida
- Paulohî: kia
- Peraî: usa
- Peştûyî: باران → ps n (bârân)
- Piedmontîsî: pieuva m
- Plodîşî: Räajen
- Polabî: dåzd n
- Poloniya kevn: deżdż n
- Polonî: deszcz → pl n
- Portugalî: chuva → pt m
- Prusiya kevn: sūji
- Puncabî: ਮੀਂਹ (mī̃h), ਵਰਖਾ (varkhā), ਬਰਸਾਤ (barsāt), ਬਾਰਸ਼ m (bāraś)
- Qazaxî: жаңбыр → kk (jañbyr), жауын (jauyn)
- Rejangî: ujen
- Rohingyayî: zór
- Romagnolî: acva m
- Romancî: plievgia m, plievia m, plövgia m
- Romanî: briśind n
- Romanyayî: ploaie → ro m
- Kirîlî: плоае m
- Romayî: utni
- Rungusî: rasam, darun
- Rusî: дождь → ru n (doždʹ)
- Rusînî: додж n (dodž), дождь n (doždʹ)
- S'gaw karenî: တၢ်စူ (ta̱ soo)
- Saanîçî: slhém:exw
- Saanîçî: lhumuhww
- Saanîçî: ȽEMEW̱, SȽEMEW̱
- Sabuyî: aji
- Sahoyî: rob
- Samî:
- Samiya kildînî: аббьр (abbʹr)
- Samiya bakurî: arvi
- Samiya skoltî: â´brr
- Samoayî: timu → sm
- Samogîtî: lītos n
- Sangirî: tahiti
- Sanskrîtî: वृष्टि → sa m (vṛṣṭi), वर्षा → sa m (varṣā), पर्जन्य → sa n (parjanya)
- Santalî: ᱫᱟᱜ (dak’)
- Sardînî: pròia m, proìda m, pióida m, próghia m, proja m, abba
- Sasakî: ujan
- Sebopî: ima'
- Sebwanoyî: ulan
- Sekarî: yagin
- Selaruyî: us
- Selayarî: bosi
- Semaî: manik
- Serilî: omi'ne
- Seruwayî: usna
- Sicîlî: acqua → scn m, chiuvia, chioggi → scn
- Sidamoyî: xeena
- Sierra mîwokiya navendî: nýk·a-
- Sikayî: urang
- Simeulueyî: lifud
- Sindhî: بَرساتَ m (barsāta)
- Sirananî: alen
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠝꠦꠊ (megó)
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: дъждь n (dŭždĭ)
- Slaviya rojavayî ya kevn: дъждь n (dŭždĭ)
- Slovakî: dážď → sk n
- Slovenî: dež → sl n
- So'ayî: uza
- Sobeyî: tano, mrofi
- Somalî: roob → so n
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: pula → st
- Spanî: lluvia → es m
- Sumbawayî: ujan
- Sundanî: ᮠᮥᮏᮔ᮪ (hujan)
- Suwawayî: wuha
- Svanî: უჩხა (učxa)
- Swahîlî: mvua → sw, manyunyu → sw
- Swazî: litulu → ss, imvula → ss
- Swêdî: regn → sv nt, regnväder → sv nt
- Şanî: ၽူၼ် (phǔun)
- Şîngazîcayî: mvua
- Şonayî: mvura
- Şorî: нағбур (nağbur)
- Tàyî: phân
- Tabasaranî: мархь (marx)
- Tacikî: борон → tg (boron)
- Tae': uran
- Tagal murutî: rasam
- Tagalogî: ulan → tl nt
- Taliabuyî: uyañ
- Talişî: کولوک (kuluk), کلک (kəlok)
- Talokî: vaho
- Tamîlî: மழை → ta (maḻai), மாரி → ta (māri)
- Tangutî: 𗼮
- Taosî: łùléne
- Taranganiya rojava: gôyan
- Tarantinoyî: chiogge m
- Tarifitî: anẓar n
- Tarpyayî: madup
- Tausugî: ulan
- Tay dam: ꪶꪠꪙ (fon1)
- Tayî: ฝน → th (fǒn)
- Te'unî: usna
- Tedim çinî: guah
- Tela-masbuarî: omne
- Telûgûyî: వాన → te (vāna), వర్షం → te (varṣaṃ)
- Temazîxtiya atlasa navendî: ⴰⵏⵣⴰⵔ (anzar)
- Ter samî: abbˈre
- Termanuyî: uda
- Ternateyî: besa
- Teteriya krîmî: yağmur
- Teterî: яңгыр → tt (yañgır)
- Tetûmî: udan
- Tidoreyî: bosa
- Timugon murutî: rasam
- Tirkî: yağmur → tr, baran → tr, yağış → tr
- Tirkmenî: ýagyş → tk
- Tîbetî: ཆར་པ (char pa)
- Tidong:
- Tlingitî: séew
- Tolakiyî: usa
- Tomadinoyî: use
- Tominî: ujan
- Tongî: 'uha
- Tonseayî: udan
- Tontemboanî: uran
- Totolî: udan
- Toxarî B: swese
- Tswanayî: pula → tn
- Tugunî: usa
- Tulehuyî: ulan
- Tumbukayî: vula
- Tunjungî: ucan
- Tuvanî: чаъс (çàs)
- Tûpiya kevn: amana
- Uab meto: ulan
- Udmurtî: зор (zor)
- Ugarîtî: 𐎎𐎉𐎗 (mṭr)
- Ujirî: úan
- Umayî: uda
- Urdûyî: بارش m (bāriś), مینہ m (meṅh), برسات m (barsāt)
- Urhoboyî: osio
- Ûkraynî: дощ → uk n (došč)
- Venîsî: pióva m
- Vepsî: vihm
- Viyetnamî: mưa → vi
- Volapûkî: rein → vo
- Walonî: plouve → wa m
- Wanukakayî: urang
- Waruyî: usa
- Watubelayî: kadama
- Wawonî: usa
- Weyewayî: ura
- Weylsî: glaw → cy n
- Wolioyî: wao
- Wolofî: taw → wo
- Xakasî: наңмыр (nañmır)
- Ximêrî: ភ្លៀង → km (phliəng)
- Xosayî: imvula 9 an 10
- Yagnobî: борон
- Yakanî: ulan
- Yakutî: самыыр (samıır), ардах (ardax)
- Yamanayî: palaxa
- Yamdenayî: udan
- Yamî: cimoy
- Yidîşî: רעגן n (regn)
- Yiyiya siçuwayî: ꂷꉐ
- Yonagunî: 雨 (あみ, ami)
- Yoronî: 雨 (あみ, ami)
- Yorubayî: òjò
- Yupîkiya navendî: ellalluk
- Yûnanî: βροχή → el m (vrochí)
- Zêlandî: regen n
- Zhuangî: fwn
- Zimanê destan ê emerîkî: Claw5@SideForeheadhigh-PalmDown-Claw5@SideForeheadhigh-PalmDown Claw5@SideChinhigh-PalmDown-Claw5@SideChinhigh-PalmDown Claw5@SideChesthigh-PalmDown-Claw5@SideChesthigh-PalmDown
- Zuluyî: imvula → zu 9 an 10
- ǃXóõ: ǃqhàa
[biguhêre]
| Zayenda nêr a binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Çemandî | barî | baran |
baran nêr
[biguhêre]
| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Çemandî | barê | baran |
baran mê
Soranî[biguhêre]
[biguhêre]
baran
Polonî[biguhêre]
[biguhêre]
baran nêr
Hevmane[biguhêre]
bêaqil:
Kategorî:
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Amedê
- Deng bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Bidlîsê
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Mînak bi kurmancî
- Jêgirtin bi kurmancî
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Peyvên kurmancî ji proto-îranî
- Werger bi aramiya babîlonî ya cihûyî
- Formên navdêran bi kurmancî
- Soranî
- Navdêr bi soranî
- Polonî
- Navdêr bi polonî
- Navdêrên nêr bi polonî