xewn

Kurdî

navdêr, mê

Wate

1. tiştên ku mirov di xewê de dibîne,
   tiştê mirov dibîne dema ku nivistî ye anku raketî ye anku razayî ye
   • Min di xewna xwe de dît ku dibû şerr.
2. xeyal, daxwaz, hêvî
   • Azadbûna Kurdistanê xewna me ya mezin e.

Herwiha

• xewin

Bikaranîn

• xewn dîtin
• tiştek di xewnê (xewna xwe) de dîtin
• hatin xewnê (xewna kesekê/î)

Ji

Bi Pehlewî xemn.

Ji

• proto-hindûewropî: *swep- ("nivistin, ketin xewê") > *swep-no- ("xew, xewn")

  proto-aryayî:

avestayî: xvafna- ("xew, xewn")

pehlewî: xwamn- ("xew, xewn")

sogdî: ‘wbnw ("xew, xewn")

hotenî: hūna ("xew, xewn")

farisî: xvāb ("xew, xewn")

kurdî: xew, xewn

osetî: fun ("xew, xewn")

zazakî: hawn ("xew") ^{alfabeya arî}

sanskrîtî: svápna- ("xew, xewn")

yewnanî: hypnos ("xew")

latînî: somnus ("xew"), somnium ("xewn") ...

Çavkanî: Horn p.110, Watkins p.88, Etymonline | Pokorny: 1048 - 1049

Jê

• xewnane
• xewnbîn
• xewnbînî
• xewnî
• xewnok
• xewnokî

Ji wêjeya klasîk

Suflewî înam û avêhtim zemîna zulmetê
Lê ko hişyar im gelo yan xewn e min dîtî bi xwab
Dêwê mel'ûn û munafiq ê Xudê rûreş kirî— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)

Werger

• Bulgarî: блян ^→ bg, сън ^→ bg
• Erebî: الحلم ^→ ar, الرؤیا ^→ ar, المنام ^→ ar, ^?الطائف ^→ ar, ^?الطیف ^→ ar, ^?رؤیا ^→ ar
• Çekî: sen ^→ cs
• Elbanî: ëndërr ^→ sq
• Elmanî: Traum ^→ de m, Träumerei ^→ de, Vision ^→ de m
• Esperantoyî: sonĝo ^→ eo, revo ^→ eo
• Farisî: خواب ^→ fa, رويا ^→ fa, رویا ^→ fa
• Ferî: dreymur ^→ fo
• Fînî: uni ^→ fi
• Frensî: rêve ^→ fr
• Frîsî: dream ^→ fy
• Holendî: droom ^→ nl, dagdroom ^→ nl, wensdroom ^→ nl
• Mecarî: álom ^→ hu, ábrándkép ^→ hu
• Îdoyî: sonjo ^→ io, revo ^→ io
• Îbriya kevn: חֲלום
• Indonezî: impi ^→ id, impian ^→ id, mimpi ^→ id
• Inglîzî: a dream ^→ en, oneiro- ^→ en
• Îtalî: sogno ^→ it
• Îzlendî: draumur ^→ is
• Japonî: 夢 ^→ ja yume
• Katalanî: somni ^→ ca
• Xirwatî: san ^→ hr
• Malezî: impian ^→ ms, mimpi ^→ ms
• Mayayî: wayak’ ^→ yua
• Norwecî: drøm ^→ no
• Papyamentoyî: soño ^→ pap
• Polonî: sen ^→ pl, marzenie ^→ pl
• Portugalî: sonho ^→ pt, devaneio ^→ pt
• Romanî: vis ^→ ro
• Rusî: сон ^→ ru
• Sirananî: dren ^→ srn
• Slovenî: sanje ^→ sl
• Spanî: sueño ^→ es
• Swahîlî: ndoto ^→ sw
• Swêdî: dröm ^→ sv
• Tirkî: rüya ^→ tr, düş ^→ tr
• Yewnanî: όνειρο ^→ el
• Yewnaniya kevn: ὄνειρος ^→ grc