xewn
Jump to navigation
Jump to search
Kurdî[biguherîne]
Bilêvkirin[biguherîne]
[biguherîne]
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | xewn | xewn | ||
Îzafe | xewna | xewnên | ||
Çemandî | xewnê | xewnan | ||
Nîşandera çemandî | wê xewnê | wan xewnan | ||
Bangkirin | xewnê | xewnino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | xewnek | xewnin | ||
Îzafe | xewneke | xewnine | ||
Çemandî | xewnekê | xewninan |
xewn mê
- tiştên ku mirov di xewê de dibîne,
tiştê mirov dibîne dema ku nivistî ye anku raketî ye anku razayî ye- Min di xewna xwe de dît ku dibû şerr.
- Di xewnê de ew di nava tixûb de bê heval mabû.— (Firat Cewerî Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
- xeyal, daxwaz, hêvî
- Azadbûna Kurdistanê xewna me ya mezin e.
Ji wêjeya klasîk[biguherîne]
- Suflewî înam û avêhtim zemîna zulmetê
Lê ko hişyar im gelo yan xewn e min dîtî bi xwab
Dêwê mel'ûn û munafiq ê Xudê rûreş kirî— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
Herwiha[biguherîne]
Jê[biguherîne]
- xewnane
- xewnbîn
- xewnbînî
- xewnî
- xewnok
- xewnokî
- xewn dîtin
- tiştek di xewnê (xewna xwe) de dîtin
- hatin xewnê (xewna kesekê/î)
Etîmolojî[biguherîne]
Bi pehlewî xemn.
- proto-hindûewropî: *swep- ("nivistin, ketin xewê") > *swep-no- ("xew, xewn")
- sanskrîtî: svápna- ("xew, xewn")
- yûnanî: hypnos ("xew")
- latînî: somnus ("xew"), somnium ("xewn") ...
Çavkanî: Horn p.110, Watkins p.88, Etymonline | Pokorny: 1048 - 1049
Werger[biguherîne]
- Bulgarî: блян → bg (bljan), сън → bg (sǎn)
- Erebî: الحلم → ar, الرؤیا → ar, المنام → ar, ?الطائف → ar, ?الطیف → ar, ?رؤیا → ar
- Çekî: sen → cs
- Albanî: ëndërr → sq
- Almanî: Traum → de m, Träumerei → de, Vision → de m
- Esperantoyî: sonĝo → eo, revo → eo
- Farisî: خواب → fa, رويا → fa, رویا → fa
- Ferî: dreymur → fo
- Fînî: uni → fi
- Fransî: rêve → fr
- Frîsî: dream → fy
- Holendî: droom → nl, dagdroom → nl, wensdroom → nl
- Mecarî: álom → hu, ábrándkép → hu
- Îdoyî: sonjo → io, revo → io
- Îbranî: חֲלום → he
- Indonezî: impi → id, impian → id, mimpi → id
- Inglîzî: a dream → en, oneiro- → en
- Îtalî: sogno → it
- Îzlendî: draumur → is
- Japonî: 夢 → ja yume
- Katalanî: somni → ca
- Sirboxirwatî: san → sh
- Malezî: impian → ms, mimpi → ms
- Mayayiya yukatekî: wayak’
- Norwecî: drøm → no
- Papyamentoyî: soño → pap
- Polonî: sen → pl, marzenie → pl
- Portugalî: sonho → pt, devaneio → pt
- Romanyayî: vis → ro
- Rusî: сон → ru (son)
- Sirananî: dren → srn
- Slovenî: sanje → sl
- Spanî: sueño → es
- Swahîlî: ndoto → sw
- Swêdî: dröm → sv
- Tirkî: rüya → tr, düş → tr
- Yûnanî: όνειρο → el (óneiro)
- Yûnaniya kevn: ὄνειρος → grc (óneiros)