xencer
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
Kurdî[biguhêre]
[biguhêre]
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | xencer | xencer | ||
Îzafe | xencera | xencerên | ||
Çemandî | xencerê | xenceran | ||
Nîşandera çemandî | wê xencerê | wan xenceran | ||
Bangkirin | xencerê | xencerino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | xencerek | xencerin | ||
Îzafe | xencereke | xencerine | ||
Çemandî | xencerekê | xencerinan |

xencer mê
- Kêrên herdu rexên devê wan tûj yên ku wek çek tên bikaranîn; şûrên kurt yên mirov dikarin bikin di ber pişta xwe re.
- Çerx û perwazê didin carek li bayê rast û çep
Xencer û tîr û teber barîn şubih berq û birûsk
Misriyan lami' ji elmasan didayê rast û çep
— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
- Çerx û perwazê didin carek li bayê rast û çep
Bi alfabeyên din[biguhêre]
- kurdî-erebî: خهنجهر
- kurdî-krîlî: хәнщәр
Herwiha[biguhêre]
Jê[biguhêre]
[biguhêre]
Têkilî[biguhêre]
Etîmolojî[biguhêre]
Ji zimanên îranî. Hevreha soranî خهنجهر (xencer), farisî خنجر (xencer), tacikî ханҷар (xancar), belûçî هنجر (hencer), partî xencer (xencer), sogdî xenger...
Hevreh
Ji zimanên îranî peyv bi berfirehî ketiye zimanên din yên Rojhilata Navîn, Kafkasyayê û Başûrê Asyayê: erebî حنجر (xencer), aramî/siryanî ܚܢܓܪܐ / חנגרא (xengərā), osmanî خنجر (xencer, hancer), tirkî hançer, azerî xəncər, ermenî խանչալ (xančʿal), gurcî ხანჯალი (xanǯali) û ხანჯარი (xanǯari), hindî ख़ंजर (xañjar), rusî кинжа́л (kinžál)...
Wek navê hinek cûreyên xencerên Rojhilatî ew ketiye piraniya zimanên ewropî jî, bo nimûne: inglîzî khanjar, fransî kandjar, almanî Handschar, portugalî canjar, spanî canyar...
- Çavkanî:
- Черных, П. Я.: Историко-этимологический словарь русского языка [Çêrnix, P. Y.: Ferhenga dîrokî-etîmolojî ya zimanê rûsî] (bi rûsî) 1993-1999.
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Nişanyan, Sevan: Çağdaş Türkçenin Etimolojisi [Etîmolojiya Tirkiya Niha] (bi tirkî)
- Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
Bi zaravayên din[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- Bulgarî: кама → bg m (kama)
- Çînî: 匕首 → zh
- Almanî: Dolch → de m
- Erebî: خنجر → ar (xencer)
- Ermenî: դաշույն → hy (dašuyn)
- Farisî: خنجر (xencer), دشنه → fa (deşne, deşnê)
- Fînî: tikari → fi
- Fransî: poignard → fr m
- Holendî: dolk → nl m
- Inglîzî: dagger → en, dirk → en, pugio → en
- Înterlîngue: daga → ie
- Îtalî: pugnale → it m, stiletto → it m
- Japonî: 短刀 → ja (たんとう, tanto)
- Koreyî: 회검 → ko (hoegeom)
- Lîtwanî: durklas → lt m
- Polonî: sztylet → pl m
- Portugalî: adaga → pt m
- Romanyayî: pumnal → ro n
- Rusî: кинжал (kinžal) (kinjal)
- Spanî: puñal → es m, daga → es m
- Swêdî: dolk → sv g
- Tirkî: hançer → tr
- Yûnanî: ξιφίδιο → el n (xifídio), μαχαιρίδιο → el n (machairídio),
εγχειρίδιο, στιλέτο → el n (stiléto)