rizîn

Kurdî

Lêker

sêveke rizî

rizîn lêkera xwerû, negerguhêz

1. (bi taybetî fêkî û sebze) zêde gihiştin û loma pûç bûn (û gelek caran bêhnewî bûn)
2. têk çûna form û terkîba tiştekî
   • Nivînên me li ber avê şil bûne û rizîne.
   • Ma ev fotoyên ko niha li berê ne û li pey jiyaneke dijwar û rengîn, kesertijî û bedew mane, dê weha bêdeng û stûxwar bimînin û birizên?— (Mehmed Uzun Bîra qederê, Weşanên Nefel, 2002 r.9)

Bi alfabeyên din

• ڕزین

Herwiha

• rizan
• rizhan
• rizhîn
• rizihan
• rizihîn
• riziyan
• rizîyan
• rizyan

Bide ber

• rijîn

Tewîn

Lêker:

• -riz-

   Tewandina vê lêkerê

rader		rizîn
kes		yekjimar			pirrjimar
		yekem	duyem	sêyem	yekem	duyem	sêyem
diyarker		ez	tu	ew	em	hûn	ew
ERÊNÎ	niha	dirizim	dirizî	dirize	dirizin	dirizin	dirizin
	borî	rizîm	rizî	rizî	rizîn	rizîn	rizîn
	dûdar	rizîme	riziyî	riziye	rizîne	rizîne	rizîne
	ayinde	dê birizim	dê birizî	dê birize	dê birizin	dê birizin	dê birizin
	merciya niha	birizim	birizî	birize	birizin	birizin	birizin
	nihaya berdewam devokî	a/ê dirizim	a/ê dirizî	a/ê dirize	ên dirizin	ên dirizin	ên dirizin
	boriya berdewam	dirizîm	diriziyî	dirizî	dirizîn	dirizîn	dirizîn
	boriya ayindeyî	rizîbim	rizîbî	rizîbe	rizîbin	rizîbin	rizîbin
	merciya borî 1	birizîma	biriziyayî	biriziya	birizîna	birizîna	birizîna
	merciya borî 2	rizîbûma	rizîbûyayî	rizîbûya	rizîbûna	rizîbûna	rizîbûna
diyarker		ez	tu	ew	em	hûn	ew
NEYÎNÎ	niha	narizim	narizî	narize	narizin	narizin	narizin
	borî	nerizîm	nerizî	nerizî	nerizîn	nerizîn	nerizîn
	dûdar	nerizîn	neriziyî	neriziye	nerizîne	nerizîne	nerizîne
	ayinde	dê nerizim	dê nerizî	dê nerize	dê nerizin	dê nerizin	dê nerizin
	merciya niha	nerizim	nerizî	nerize	nerizin	nerizin	nerizin
	nihaya berdewam	narizim	narizî	dirize	narizin	narizin	narizin
	boriya berdewam	nedirizîm	nediriziyî	nedirizî	nedirizîn	nedirizîn	nedirizîn
	boriya ayindeyî	nerizîbim	nerizîbî	nerizîbe	nerizîbin	nerizîbin	nerizîbin
	merciya borî 1	nerizîma	neriziyayî	neriziya	nerizîna	nerizîna	nerizîna
	merciya borî 2	nerizîbûma	nerizîbûyayî	nerizîbûya	nerizîbûna	nerizîbûna	nerizîbûna
fermanî		–	tu	–	em	hûn	–
		—	birize	—	birizin	birizin	—
		—	nerize	—	nerizin	nerizin	—

Têkildar

• rizandin

Etîmolojî

Ihtimal e bi metatezê ji proto-hindûewropî *ǵerh₂- (gihiştin, pîr bûn), hevreha soranî ڕزان (rzan) / rizan, farisî رسیده (resîde: gihiştî), osetî зæро́нд (jerond), sanskrîtî जरन्त (cerente: pîr, mezin), ermenî ծեր (çer: pîr, mezin), rusî зреть (zrêti: gihiştin), yûnaniya kevn γέρων (gêron: pîr, mezin), almanî Kerl (mêrik), inglîzî churl (gundî, cahil)...

Jê

• riziyayî
• rizî
• rijok
• rijokî

Werger

• Afrîkansî: bederf ^→ af, bederwe ^→ af
• Çekî: hnít ^→ cs, prohnít ^→ cs, shnít ^→ cs
• Erebî: ^?تعفن ^→ ar, ^?التفسخ ^→ ar
• Danmarkî: rådne ^→ da
• Elmanî: faulen ^→ de, verfaulen ^→ de, vermodern ^→ de, verwesen ^→ de, Erosion ^→ de m, Verfall ^→ de m, ^?Degeneration ^→ de m, ^?Zerlegung ^→ de m, ^?Zersetzung ^→ de m, ^?Verwitterung ^→ de m
• Esperantoyî: putri ^→ eo
• Farisî: پلاسيدن ^→ fa, فرسودن ^→ fa, گندیدن ^→ fa, فرسودگي ^→ fa, پوسيدگي ^→ fa
• Ferî: rotna ^→ fo
• Fînî: mädätä ^→ fi
• Frensî: pourrir ^→ fr
• Frîsî: ferrotsje ^→ fy, rotsje ^→ fy
• Holendî: bederven ^→ nl, rotten ^→ nl, vergaan ^→ nl, verrotten ^→ nl
• Îdoyî: putrar ^→ io
• Inglîzî: to rot ^→ en, to decompose ^→ en, to decay ^→ en, putrefy ^→ en, ^?aniseed ^→ en, ^?decadence ^→ en, ^?decomposition ^→ en, ^?degeneracy ^→ en, ^?degeneration ^→ en, ^?depravation ^→ en, ^?deprave ^→ en, ^?derogate ^→ en, ^?fester ^→ en, ^?molder ^→ en, ^?putrescence ^→ en, ^?taint ^→ en
• Îzlendî: morkna ^→ is
• Katalanî: podrir-se ^→ ca
• Malezî: memburuk ^→ ms
• Papyamentoyî: putri ^→ pap
• Portugalî: apodrecer ^→ pt, gorar ^→ pt
• Rusî: гнить ^→ ru (imperfectif) / сгнить ^→ ru (perfectif)
• Sonxayî: funbu ^→ ses
• Spanî: pudrir ^→ es, podrirse ^→ es, corromperse ^→ es
• Tirkî: bertilmek ^→ tr, çürüme ^→ tr, çürümek ^→ tr, çürüyüş ^→ tr, tefessüh ^→ tr, tefessüh etmek ^→ tr, turfa olmak ^→ tr

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	rizîn	rizîn
Ravek	rizîna	rizînên
Çemandî	rizînê	rizînan
Nîşandera çemandî	wê rizînê	wan rizînan
Bangkirin	rizînê	rizînino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	rizînek	rizînin
Îzafe	rizîneke	rizînine
Çemandî	rizînekê	rizîninan

rizîn mê

1. Wateya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn wateya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
   • Mînakek bidin... (biguherîne)