qilêr

Kurdî

Rengdêr

qilêr

1. qirêj, pîs, gemar, genî
   • Ne zengil bi derî re hebû ne ji doqikek, her weha ji şilîyê rûyê wî peqik dabû û di qilêr de mabû. — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 10, ISBN 978-605-2246-80-1)
   • Ez ê aniha bi vê bedenê de bimîziiim
     Heta go misqalek qilêr û xwîn pê ve nemîne! — (H. Kovan Baqî, Heteroglossîa [arşîv], Na Yayınları, r. 209)

Herwiha

• qelêr

Dijmane

• paqij
• bijûn
• temîz
• xawên

Bide ber

• gemarî
• genî
• helal
• heram
• leke
• lewitî
• şêlî
• tewizî
• zelal

Etîmolojî

Ihtimalen ji tirkî kirli bi metatezê lê herwiha bide ber qirêj û kirêt.

Jê

• qilêrî

Werger

• Farisî: قبیح‎ → fa, چرک‎ → fa, نا پاکی‎ → fa
• Holendî: vuil → nl
• Îngilîzî: dirty → en, dinginess → en, dingy → en, dirt → en, filth → en, grime → en, impure → en, smutty → en, sordid → en, squalid → en, ^?litter → en, ^?squalor → en
• Tirkî: kirli → tr, mülevves → tr, kir → tr, pasak → tr, şaibe → tr, pasaklı → tr

• Almanî: Dreck → de m, ^?Unrat → de

Navdêr

qilêr mê

1. qirêjî, pîsî, gemarî, genîtî
   • Ew nixumandin ne ku we ji qilêra bedenê dişo, lê ji îsafa rihet şedetîk e li ber Xwedê. — (Mihemed Selîm Siwarî, Mizgînî : Încîla bi Kurdî [arşîv], r. 496)
   • Tu li qilêra guh û bestika wî binêr! — (Şems Qemer, Mêzîn [arşîv], Na Yayınları, 1983, r. 79)