mûrî
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]mûrî
- Gêrik, hin candarên pirr biçûk lê barên giran hildigirin.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- mûristang[Ev rêz ji aliyê botê ve lê hatiye zêdekirin, ji kerema xwe re kontrol bike!].
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Têkildar
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *morwi-, proto-îranî *merwî-, hevreha mewîrî ya avestayî, mûr ya pehlewî, مور (mûr) û مورچه (mûrçe) yên farisî, مێروولە (mêrûle) ya soranî, mirowçe ya hewramî, morcele ya zazakî, vemre ya sanskrîtî, μύρμηξ (mûrmêks) ya yûnaniya kevn, муравей (muravêy) ya rusî, մրջյուն (mirciyûn) ya ermenî, myra ya swêdî, mier ya holendî, moryon ya kornî...
- proto-hindûewropî: *morwi- ("mûrî")
- proto-îranî: *merwî- ("mûrî")
- sanskrîtî: vemre ("mûrî")
- ermenî: mirjîun ("mûrî")
- yûnanî: murmêx ("mûrî")
- latînî: formica ("mûrî")
- rusî: муравей ("mûrî")
- swêdî: myra ("mûrî") (> fînî muurahainen)...
Bi zaravayên din
[biguhêre]- Soranî: مێرووله (mêrûle)
- Hewramî: mirowçe
- Zazakî: morcele, morcela, morceli, miclewri, mijlewri, mijloli, miclor, miclol, mijlor, mijlori, mijlowri, mijmewli, micmewl, mîyercila, mocla, mojla, muejla, mojle, molcela, molcila, morcila, muercela, muerceli, mercueli, merjueli, morzela, mijlewreki, mijloki, milorçike, miloçike, muloçike, muleçike
- Başurî : mirûj, mûrîje
Werger
[biguhêre]- Abazayî: хвымбырцӏакӏьа (x°əmbərc̣āḳ’ā)
- Abxazî: ашышкамс (āšəšḳāms)
- Açehî: sidom
- Adîgeyî: къамзэгу (qāmzăg°)
- Afrîkansî: mier
- Albanî: milingonë → sq m
- Almanî: Ameise → de m
- Amamî-oşimayiya bakurî: 蟻 (あみ, ami)
- Amamî-oşîmayiya başûrî: 蟻 (あん, an)
- Amharî: ጉንዳን (gundan)
- Amuzgoyî: kíxjáⁿ
- Aragonî: fornica m
- Aramî:
- Argobbayî: ጉንዳን (gundan)
- Aromanî: furnigã, furnicã m
- Arrernte:
- Asamî: পৰুৱা (porua)
- Astûrî: formiga → ast m
- Aşkunî: břamī
- Avarî: цӏунцӏра (c̣unc̣ra)
- Aymarayî: k'isimira, qanlli
- Aynuyî: イト゚ンナㇷ゚ (itunnap)
- Akan:tɛtea
- Azerî: qarışqa → az, qarınca → az
- Bajwayiya kendava rojava: semut
- Baskî: inurri → eu, txingurri → eu
- Başkîrî: ҡырмыҫҡа (qïrmïθqa)
- Bau bidayuh: subi
- Belarusî: мура́шка m (muráška)
- Belûçî: مور (mor), مورینک (morínk)
- Bengalî: পিঁপড়া → bn (pĩpṛa)
- Bîkoliya naverast: tanga
- Bîslamayî: anis
- Bodoyî (Hindistan): मोस्रोम (mosrom)
- Bretonî: merienenn → br m, merien → br)
- Bruneyî: samut
- Bulgarî: мра́вка m (mrávka), мравия́ m (mravijá), мра́ва m (mráva)
- Burmayî: ပုရွက်ဆိတ် → my (pu.rwakhcit), ပုရွက် → my (pu.rwak)
- Buryatî: шоргоолзон (šorgoolzon)
- Conxayî: གྱོག་མོ (gyog mo)
- Creoleyiya torres strait: anis
- Çamicuroyî: añalo
- Çeçenî: зингат (zingat)
- Çekî: mravenec → cs n
- Çerokî: ᏙᏒᏓᎵ (dosvdali)
- Çînî:
- Çukçî: тыӄиӈэвыт (tyqiṇėvyt)
- Çuvaşî: кӑткӑ (kătkă)
- Dalmatî: formaica m
- Danmarkî: myre → da g
- Dargwayî: имиала (imiala)
- Dhuwalî: gälkal
- Dieriyî: mirrka
- Dimasayî: kaising
- Divehî: ހިނި (hini)
- Elfdalî: męre m
- Elwîrî-wîderî: مورچانه (murčāne)
- Endonezyayî: semut → id
- Erebî: نَمْل (naml), نَمْلَة → ar m (namla), شَيْصَبَان n (šayṣabān)
- Ermenî: մրջյուն → hy (mrǰyun)
- Ermeniya kevn: մրջիւն (mrǰiwn)
- Erzayî: коткудав (kotkudav)
- Esperantoyî: formiko → eo
- Estonî: sipelgas → et
- Evenî: хирит (hirit)
- Evenkî: ириктэ (iriktə)
- Eweyî: anyidi
- Farefareyî: ẽsga, gũure
- Farisî: مورچه → fa (murče), مور → fa (mur)
- Ferî: meyra
- Fîjî: qasikalolo → fj
- Fînî: muurahainen → fi
- Fransî: fourmi → fr m
- Friyolî: furmie m, furmìe m
- Frîsiya bakur: mir nt
- Frîsiya saterlandî: Miegelke m
- Frîsî: miammel, eameler g
- Gaelîka skotî: seangan n
- Galîsî: formiga → gl m
- Gayî: tsatsu, gaga
- Gooniyandiyî: migi
- Gorontaloyî: tolomo
- Gujaratî: કીડી (kīḍī)
- Gurcî: ჭიანჭველა → ka (č̣ianč̣vela)
- Guwaranî: tahýi
- Haîtî: foumi, fo(n)mi
- Hawayî: naonao
- Hawsayî: gara → ha
- Hindî: चींटी → hi m (cīṇṭī), चिऊँटी m (ciū̃ṭī)
- Hmarî: phaivang
- Hmongî: ntsaum
- Holendî: mier → nl m
- Îbanagî: taggam
- Îbibioyî: nnuene
- Îbranî: נְמָלָה m (nemalá)
- Îlokanoyî: kuton
- Îngilîziya kevn: ǣmete m
- Îngilîziya navîn: ampte
- Îngilîzî: ant → en
- Îngriyî: muurahain
- Îngûşî: зунгат (zungat)
- Înterlîngua: formica
- Îrlendî: seangán → ga n
- Îrlendiya kevn: moirb m
- Îsthmus zapotekî: birí
- Îstriyotî: furmeîga m
- Îstro-romanyayî: frunigĕ m
- Îtalî: formica → it m
- Îzlendî: maur → is n
- Japonî: 蟻 → ja (あり, ari), アリ → ja (ari)
- Javayî: semut → jv
- Kabardî: хъумпӏэцӏэдж (χ°mṗăc̣ăǯ̍)
- Kalalîsûtî: uniaaluk
- Kamkata-viriyî: vřāmik
- Kamkata-viriyî: womī
- Kannadayî: ಇರುವೆ → kn (iruve)
- Kapampanganî: panas
- Kaqçikelî: ch’eken
- Karaçay-balkarî: къумурсха
- Katalanî: formiga → ca m
- Kaurnayî: kadngi
- Keçwayî: sisi, tixa
- Keşmîrî: رؠے (ryay), ریٚے (rey)
- Kikaiyî: 蟻 (あにー, anī)
- Kirgizî: кумурска → ky (kumurska)
- Kîngalî: කුහුඹුවා → si (kuhuᵐbuwā)
- Koreyî: 개미 → ko (gaemi)
- Kornî: moryon, moryonenn m
- Kreyoliya jameîkî: ants
- Kreyoliya morîtanî: fourmi
- Kreyoliya seyşelî: fourmi
- Kumikî: хомурсгъа (xomursğa)
- Kunayî: sichir
- Kunigamî: 蟻 (あい, ai)
- Lakî: митӏикьукьу (miṭiq̇uq̇u)
- Lamkangî: phaivang
- Latgalî: skudre m, skutele m
- Latînî: formīca → la m
- Latviyayî: skudra m
- Lawsî: ມົດ (mot)
- Lezgînî: цегв (ceg°)
- Lîmbûrgî: aomezeik → li n
- Lîtwanî: skruzdėlė m, skruzdė m
- Lueyî: ᦷᦙᧆ (mod)
- Luksembûrgî: Seechomes m, Seejomes m
- Makedonî: мравка m (mravka)
- Malayalamî: ഉറുമ്പ് → ml (uṟumpŭ)
- Malezî: semut → ms
- Maltayî: nemla m
- Mançûyî: ᠶᡝᡵᡥᡠᠸᡝ (yerhuwe)
- Manksî: sniengan m
- Mansakayî: surum
- Maorî: pokopokorua, pokorua, rōroro
- Maranaoyî: anai
- Maratî: मुंगी → mr (muṅgī)
- Masayî: enkalaoni m
- Mazenderanî: ملیجه
- Mecarî: hangya → hu
- Melanauyiya navendî: nged
- Meryamî: izrum
- Miyakoyî: 蟻 (あーㇲ゙, āz)
- Mizoyî: fanghmir
- Mokşayî: панжам (panžam)
- Mongolî:
- Kirîlî: шоргоолж → mn (šorgoolž), шургуулж (šurguulž) Şablon:qual
- Mongolî: ᠰᠢᠷᠭᠤᠯᠵᠢ (sirɣulǰi)
- Nahwatlî: azcatl → nah
- Nanayî: силуктэ
- Navajoyî: wóláchííʼ
- Nedersaksî:
- Nepalî: कमिला (kamilā)
- Newarî: इमू (imū)
- Ngiyambaayî: piipuru
- Nîvxî: озр (ozr)
- Normandî: freunmion n, frémîn n
- Norwecî:
- Nyungayî: budjin, burdak, dhudula, karrart, kwelka
- Ojibweyî: enigoons
- Oki-no-erabu: 蟻 (あに, ani)
- Okînawanî: 蟻 (あい, ai)
- Oksîtanî: formiga → oc m
- Oriyayî: ପିମ୍ପୁଡି (pimpuḍi)
- Oromoyî: tuchee
- Osetî: мӕлдзыг (mælʒyg), мӕлдзыг (mælʒyg)
- Osmanî: قرنجه (karınca)
- Oygurî: چۈمۈلە (chümüle)
- Ozbekî: chumoli → uz, qumursqa → uz
- Paîwanî: sasiq
- Papyamentoyî: vruminga
- Peştûyî: مېږى n (meɀáy)
- Piçinglisî: nyɔní
- Pijînî: anis
- Pîttcantcatcarayî: minga
- Plodîşî: Eemskje m
- Polonî: mrówka → pl m
- Portugalî: formiga → pt m
- Puncabî: ਕੀੜੀ → pa m (kīṛī)
- Qazaxî: құмырсқа (qūmyrsqa)
- Qiptî: ϭⲁϫⲓϥ n (cajif), ϫⲁϥϫⲓϥ n (jafjif)
- Rohingyayî: fiáñra
- Romancî: furmicla m
- Romanyayî: furnică → ro m
- Rusî: мураве́й n (muravéj), мура́шка m (muráška), мураве́ль n (muravélʹ)
- Samî:
- Samoayî: loi
- Sanskrîtî: वम्र → sa n (vamrá), पिपीलिका → sa n (pipīlikā)
- Santalî: ᱢᱩᱡ (muc’)
- Sardînî: formíca m, formiga m
- Sebwanoyî: alamigas, holmigas, hulmigas
- Sicîlî: furmicula → scn m, fummicula → scn m
- Sierra mîwokiya navendî: tisí·najy-
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠙꠤꠙꠠꠣ (fifoṛa)
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: моровии pj (morovii)
- Slovakî: mravec → sk n
- Slovenî: mravlja → sl m
- Somalî: qudhaanjo, quraansho
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: lerwana → st
- Spanî: hormiga → es m
- Sundanî: sireum
- Sûdovî: zangis
- Svanî: მჷრშკ (məršḳ)
- Swahîlî: sisimizi 9 an 10, siafu → sw 9 an 10
- Swêdî: myra → sv, pissmyra → sv g
- Şanî: မူတ်ႉ (mṵ̂ut)
- Şerpayî: གྲོག་མ (throngma)
- Tabasaranî: зимз (zimz)
- Tacikî: мӯрча → tg (mürča), мӯр → tg (mür)
- Tagal murutî: kilau
- Tagalogî: langgam → tl, guyam
- Tamîlî: எறும்பு → ta (eṟumpu)
- Taosî: į̏ęmę̀ki’ína
- Tarifitî: takeṭṭuft m, tikeḍfet m
- Tatî: мужинэ
- Tausugî: sanam
- Tay dam: ꪶꪣꪒ (ꞌmột)
- Tayiya bakurî: ᨾᩫ᩠ᨯ
- Tayî: มด → th (mót)
- Telûgûyî: చీమ → te (cīma)
- Teteriya krîmî: qırmısqa
- Teterî: кырмыска → tt (qırmıska)
- Tigrînî: ጻጸ → ti (ṣaṣä)
- Tirkiya kevn: 𐰴𐰆𐰢𐰆𐰺𐰽𐰍𐰀 (qumur¹s¹ǧa /qumursɣa/)
- Tirkî: karınca → tr, karışka, komursga
- Tirkmenî: garynja
- Tîbetî: གྲོག་མ (grog ma)
- Toku-no-şîmayî: 蟻 (あり, ari)
- Tongî: lō
- Toxarî B: warme
- Tuvanî: кымыскаяк (kımıskayak)
- Tzotzîlî: xinich
- Udmurtî: кузьыли (kuzʹyli)
- Urdûyî: چیونٹی m (cyūnṭī), چینٹی m (cīnṭī) galîsî
- Ûkraynî: мура́шка m (muráška), мура́ха m (muráxa)
- Venîsî: formìga m
- Viyetnamî: kiến → vi
- Volapûkî: furmid → vo, fum
- Walonî: frumijhe → wa m, copixhe → wa m
- Warayî: tubák, harumigas
- Warlpirî: pingi
- Weylsî: morgrug m pj, morgrugyn n
- Wik-mungkanî: moolan
- Wiradhurî: dhuurruuy
- Wîlamowî: ȫmys m
- Wolofî: melentaan
- Xakasî: хымысха (xımısxa)
- Ximêrî: ស្រមោច → km (srɑmooc)
- Yaeyamayî: 蟻 (あーら, āra)
- Yakutî: кымырдаҕас (kımırdağas)
- Yidîşî: מוראַשקע m (murashke)
- Yindcîbarndî: waruma
- Yonagunî: 蟻 (あや, aya)
- Yoronî: 蟻 (あんく, anku)
- Yorubayî: èrà, erùn
- Yûnanî: μυρμήγκι → el nt (myrmígki)
- Zhuangî: moed
- Zuluyî: intuthane → zu 9 an 10, intuthwane → zu 9 an 10