mûrî

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /muːˈɾiː/
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: mû·rî

Navdêr

mûrî

Gêrik, hin candarên pirr biçûk lê barên giran hildigirin.
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
mûristang^{[Ev rêz ji aliyê botê ve lê hatiye zêdekirin, ji kerema xwe re kontrol bike!].}

Bi alfabeyên din

Herwiha

kirmûrî, kirmorî, kurmûrî, kirmorî — Amed
morî — Riha
morîstang, (bi kurtayî) morî — Qers
mostran, mostranîk — Êlih
mêrî — Badînî
mêrî, morî, mîrî, mûriyane — Kurmanciya Xorasanê
mêrû
mîro — Mêrdîn
mûrû
mûstang — Serhedî

Bide ber

Têkildar

Jê

mûristan

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *morwi-, proto-îranî *merwî-, hevreha mewîrî ya avestayî, mûr ya pehlewî, مور (mûr) û مورچه (mûrçe) yên farisî, مێروولە (mêrûle) ya soranî, mirowçe ya hewramî, morcele ya zazakî, vemre ya sanskrîtî, μύρμηξ (mûrmêks) ya yûnaniya kevn, муравей (muravêy) ya rusî, մրջյուն (mirciyûn) ya ermenî, myra ya swêdî, mier ya holendî, moryon ya kornî...

proto-hindûewropî: *morwi- ("mûrî")

proto-îranî: *merwî- ("mûrî")

avestayî: mewîrî ("mûrî")

pehlewî: mûr ("mûrî")

farisî: mûrçe, mûr ("mûrî")

mazenderanî: melîcê ("mûrî")

osetî: mulcug ("mûrî")...

kurmancî: mûrî, mêrû, mêrî

soranî: mêrûle ("mûrî")

hewramî: mirowçe ("mûrî")

zazakî: morcele ("mûrî")

sanskrîtî: vemre ("mûrî")

ermenî: mirjîun ("mûrî")

yûnanî: murmêx ("mûrî")

latînî: formica ("mûrî")

rusî: муравей ("mûrî")

swêdî: myra ("mûrî") (> fînî muurahainen)...

Şablon:small

Bi zaravayên din

Soranî: مێرووله‌ (mêrûle)
Hewramî: mirowçe
Zazakî: morcele, morcela, morceli, miclewri, mijlewri, mijloli, miclor, miclol, mijlor, mijlori, mijlowri, mijmewli, micmewl, mîyercila, mocla, mojla, muejla, mojle, molcela, molcila, morcila, muercela, muerceli, mercueli, merjueli, morzela, mijlewreki, mijloki, milorçike, miloçike, muloçike, muleçike
Başurî : mirûj, mûrîje

Werger

Abazayî: хвымбырцӏакӏьа (x°əmbərc̣āḳ’ā)
Abxazî: ашышкамс (āšəšḳāms)
Açehî: sidom
Adîgeyî: къамзэгу (qamzɛgʷu)
Afrîkansî: mier
Albanî: milingonë → sq m
Almanî: Ameise → de m
Amamî-oşimayiya bakurî: 蟻 (あみ, ami)
Amamî-oşîmayiya başûrî: 蟻 (あん, an)
Amharî: ጉንዳን (gundan)
Amuzgoyî: kíxjáⁿ
Aragonî: fornica m
Aramî:
Siryaniya klasîk: ܫܘܫܡܢܐ n, ܢܡܠܐ m, ܪܚܫܐ n, ܫܘܟܒܢܐ n
Argobbayî: ጉንዳን (gundan)
Aromanî: furnigã, furnicã m
Arrernte:
Arrernteyiya rojavayî: yerre

Arrernteya rojavayî: yerre
Asamî: পৰুৱা (porua)
Astûrî: formiga → ast m
Aşkunî: břamī
Avarî: цӏунцӏра (cʼuncʼra)
Aymarayî: k'isimira, qanlli
Aynuyî: イト゚ンナㇷ゚ (itunnap)
Akan:tɛtea
Azerî: qarışqa → az, qarınca → az
Bajwayiya kendava rojava: semut
Baskî: inurri → eu, txingurri → eu
Başkîrî: ҡырмыҫҡа (qïrmïθqa)
Bau bidayuh: subi
Belarusî: мура́шка m (muráška)
Belûçî: مور (mor), مورینک (morínk)
Bengalî: পিঁপড়া → bn (pĩpṛa)
Bîkoliya naverast: tanga
Bîslamayî: anis
Bodoyî (Hindistan): मोस्रोम (mosrom)
Bretonî: merienenn → br m, merien → br)
Bruneyî: samut
Bulgarî: мра́вка m (mrávka), мравия́ m (mravijá), мра́ва m (mráva)
Burmayî: ပုရွက်ဆိတ် → my (pu.rwakhcit), ပုရွက် → my (pu.rwak)
Buryatî: шоргоолзон (šorgoolzon)
Conxayî: གྱོག་མོ (gyog mo)
Creoleyiya torres strait: anis
Çamicuroyî: añalo
Çeçenî: зингат (zingat)
Çekî: mravenec → cs n
Çerokî: ᏙᏒᏓᎵ (dosvdali)
Çînî:
Kantonî: 螞蟻 / 蚂蚁 (maa⁵ ngai⁵), 蟻 / 蚁 (ngai⁵)

Hakkayî: 蟻公 / 蚁公 (ngie-kûng), 蟻仔 / 蚁仔 (ngie-é, ngie-èr)

Mandarînî: 螞蟻 / 蚂蚁 → zh (mǎyǐ)

Min dongî: 紅蟻 / 红蚁 (è̤ng-ngiê)

Minnanî: 狗蟻 / 狗蚁 → zh-min-nan (káu-hiā)

Wuyî: 螞蟻 / 蚂蚁
Çukçî: тыӄиӈэвыт (tyqiṇėvyt)
Çuvaşî: кӑткӑ (kătkă)
Dalmatî: formaica m
Danmarkî: myre → da g
Dargwayî: имиала (imiala)
Dhuwalî: gälkal
Dieriyî: mirrka
Dimasayî: kaising
Divehî: ހިނި (hini)
Elfdalî: męre m
Elwîrî-wîderî: مورچانه (murčāne)
Endonezyayî: semut → id
Erebî: نَمْل (naml), نَمْلَة → ar m (namla), شَيْصَبَان n (šayṣabān)
Erebiya misrî: نمل n (naml), نملة m (namla)

Erebiya fasî: نمل n (nmal), نملة m (namla)
Ermenî: մրջյուն → hy (mrǰyun)
Ermeniya kevn: մրջիւն (mrǰiwn)
Erzayî: коткудав (kotkudav)
Esperantoyî: formiko → eo
Estonî: sipelgas → et
Evenî: хирит (hirit)
Evenkî: ириктэ (iriktə)
Eweyî: anyidi
Farefareyî: ẽsga, gũure
Farisî: مورچه → fa (murče), مور → fa (mur)
Ferî: meyra
Fîjî: qasikalolo → fj
Fînî: muurahainen → fi
Fransî: fourmi → fr m
Friyolî: furmie m, furmìe m
Frîsiya bakur: mir nt
Frîsiya saterlandî: Miegelke m
Frîsî: miammel, eameler g
Gaelîka skotî: seangan n
Galîsî: formiga → gl m
Gayî: tsatsu, gaga
Gooniyandiyî: migi
Gorontaloyî: tolomo
Gujaratî: કીડી (kīḍī)
Gurcî: ჭიანჭველა → ka (č̣ianč̣vela)
Guwaranî: tahýi
Haîtî: foumi, fo(n)mi
Hawayî: naonao
Hawsayî: gara → ha
Hindî: चींटी → hi m (cīṇṭī), चिऊँटी m (ciū̃ṭī)
Hmarî: phaivang
Hmongî: ntsaum
Holendî: mier → nl m
Îbanagî: taggam
Îbibioyî: nnuene
Îbranî: נְמָלָה m (nemalá)
Îlokanoyî: kuton
Îngilîziya kevn: ǣmete m
Îngilîziya navîn: ampte
Îngilîzî: ant → en
Îngriyî: muurahain
Îngûşî: зунгат (zungat)
Înterlîngua: formica
Îrlendî: seangán → ga n
Îrlendiya kevn: moirb m
Îsthmus zapotekî: birí
Îstriyotî: furmeîga m
Îstro-romanyayî: frunigĕ m
Îtalî: formica → it m
Îzlendî: maur → is n
Japonî: 蟻 → ja (あり, ari), アリ → ja (ari)
Javayî: semut → jv
Kabardî: хъумпӏэцӏэдж (ꭓʷumpʼɛcʼɛdž)
Kalalîsûtî: uniaaluk
Kamkata-viriyî: vřāmik
Kamkata-viriyî: womī
Kannadayî: ಇರುವೆ → kn (iruve)
Kapampanganî: panas
Kaqçikelî: ch’eken
Karaçay-balkarî: къумурсха (qumursxa)
Katalanî: formiga → ca m
Kaurnayî: kadngi
Keçwayî: sisi, tixa
Keşmîrî: رؠے (ryay), ریٚے (rey)
Kikaiyî: 蟻 (あにー, anī)
Kirgizî: кумурска → ky (kumurska)
Kîngalî: කුහුඹුවා → si (kuhuᵐbuwā)
Koreyî: 개미 → ko (gaemi)
Kornî: moryon, moryonenn m
Kreyoliya jameîkî: ants
Kreyoliya morîtanî: fourmi
Kreyoliya seyşelî: fourmi
Kumikî: хомурсгъа (xomursğa)
Kunayî: sichir
Kunigamî: 蟻 (あい, ai)
Lakî: митӏикьукьу (miṭiq̇uq̇u)
Lamkangî: phaivang
Latgalî: skudre m, skutele m
Latînî: formīca → la m
Latviyayî: skudra m
Lawsî: ມົດ (mot)
Lezgînî: цегв (ceg°)
Lîmbûrgî: aomezeik → li n
Lîtwanî: skruzdėlė m, skruzdė m
Lueyî: ᦷᦙᧆ (mod)
Luksembûrgî: Seechomes m, Seejomes m
Makedonî: мравка m (mravka)
Malayalamî: ഉറുമ്പ് → ml (uṟumpŭ)
Malezî: semut → ms
Maltayî: nemla m
Mançûyî: ᠶᡝᡵᡥᡠᠸᡝ
Manksî: sniengan m
Mansakayî: surum
Maorî: pokopokorua, pokorua, rōroro
Maranaoyî: anai
Maratî: मुंगी → mr (muṅgī)
Masayî: enkalaoni m
Mazenderanî: ملیجه
Mecarî: hangya → hu
Melanauyiya navendî: nged
Meryamî: izrum
Miyakoyî: 蟻 (あーㇲ゙, āz)
Mizoyî: fanghmir
Mokşayî: панжам (panžam)
Mongolî:
Kirîlî: шоргоолж → mn (šorgoolž), шургуулж (šurguulž) Şablon:qual

Mongolî: ᠰᠢᠷᠭᠤᠯᠵᠢ (sirɣulǰi)
Nahwatlî: azcatl → nah
Nanayî: силуктэ (silukte)
Navajoyî: wóláchííʼ
Nedersaksî:
Saksoniya jêrîn ya holendî: miegamp

Almaniya jêrîn a almanî: Eemk m, Miegaamke m, Miegeem m, Miegeemk m, Miegeemke m, Miegreem m, Mier m
Nepalî: कमिला (kamilā)
Newarî: इमू (imū)
Ngiyambaayî: piipuru
Nîvxî: озр (ozr)
Normandî: freunmion n, frémîn n
Norwecî:
Norweciya bokmålî: maur → no n

Norweciya nînorskî: maur → nn n
Nyungayî: budjin, burdak, dhudula, karrart, kwelka
Ojibweyî: enigoons
Oki-no-erabu: 蟻 (あに, ani)
Okînawanî: 蟻 (あい, ai)
Oksîtanî: formiga → oc m
Oriyayî: ପିମ୍ପୁଡି (pimpuḍi)
Oromoyî: tuchee
Osetî: мӕлдзыг (mælʒyg), мӕлдзыг (mælʒyg)
Osmanî: قرنجه (karınca)
Oygurî: چۈمۈلە (chümüle)
Ozbekî: chumoli → uz, qumursqa → uz
Paîwanî: sasiq
Papyamentoyî: vruminga
Peştûyî: مېږى n (meɀáy)
Piçinglisî: nyɔní
Pijînî: anis
Pîttcantcatcarayî: minga
Plodîşî: Eemskje m
Polonî: mrówka → pl m
Portugalî: formiga → pt m
Puncabî: ਕੀੜੀ → pa m (kīṛī)
Qazaxî: құмырсқа (qūmyrsqa)
Qiptî: ϭⲁϫⲓϥ n (cajif), ϫⲁϥϫⲓϥ n (jafjif)
Rohingyayî: fiáñra
Romancî: furmicla m
Romanyayî: furnică → ro m
Rusî: мураве́й n (muravéj), мура́шка m (muráška), мураве́ль n (muravélʹ)
Samî:
Samiya başûr: garhke

Ume samî: gåŧkka

Pite samî: gåttkå, gårrkå

Samiya lule: gårkkå

Samiya bakurî: gotka

Samiya înarî: kutkâ

Samiya skoltî: kotkk

Samiya kildînî: ко̄ттк (kōttk)

Ter samî: kottk
Samoayî: loi
Sanskrîtî: वम्र → sa n (vamrá), पिपीलिका → sa n (pipīlikā)
Santalî: ᱢᱩᱡ (muc’)
Sardînî: formíca m, formiga m
Sebwanoyî: alamigas, holmigas, hulmigas
Sicîlî: furmicula → scn m, fummicula → scn m
Sierra mîwokiya navendî: tisí·najy-
Sirboxirwatî:
Kirîlî: мра̑в n

Latînî: mrȃv → sh n
Sîlhetî: ꠙꠤꠙꠠꠣ (fifoṛa)
Slaviya kevn:
Kirîlî: мравии m p (mravii), мравьи m p (mravĭi)
Slaviya rojavayî ya kevn: моровии p (morovii)
Slovakî: mravec → sk n
Slovenî: mravlja → sl m
Somalî: qudhaanjo, quraansho
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: mroja m

Sorbiya jorîn: mrowja m
Sotoyiya başûr: lerwana → st
Spanî: hormiga → es m
Sundanî: sireum
Sûdovî: zangis
Svanî: მჷრშკ (məršḳ)
Swahîlî: sisimizi sinif c9/c10, siafu → sw sinif c9/c10
Swêdî: myra → sv, pissmyra → sv g
Şanî: မူတ်ႉ (mṵ̂ut)
Şerpayî: གྲོག་མ (grog ma)
Tabasaranî: зимз (zimz)
Tacikî: мӯрча → tg (mürča), мӯр → tg (mür)
Tagal murutî: kilau
Tagalogî: langgam → tl, guyam
Tamîlî: எறும்பு → ta (eṟumpu)
Taosî: į̏ęmę̀ki’ína
Tarifitî: takeṭṭuft m, tikeḍfet m
Tatî: мужинэ
Tausugî: sanam
Tay dam: ꪶꪣꪒ (ꞌmột)
Tayiya bakurî: ᨾᩫ᩠ᨯ
Tayî: มด → th (mót)
Telûgûyî: చీమ → te (cīma)
Teteriya krîmî: qırmısqa
Teterî: кырмыска → tt (qırmıska)
Tigrînî: ጻጸ → ti (ṣaṣä)
Tirkiya kevn: 𐰴𐰆𐰢𐰆𐰺𐰽𐰍𐰀 (qumur¹s¹ǧa /⁠qumursɣa⁠/)
Tirkî: karınca → tr, karışka, komursga
Tirkmenî: garynja
Tîbetî: གྲོག་མ (grog ma)
Toku-no-şîmayî: 蟻 (あり, ari)
Tongî: lō
Toxarî B: warme
Tuvanî: кымыскаяк (kımıskayak)
Tzotzîlî: xinich
Udmurtî: кузьыли (kuzʹyli)
Urdûyî: چیونٹی m (cyūnṭī), چینٹی m (cīnṭī) galîsî
Ûkraynî: мура́шка m (muráška), мура́ха m (muráxa)
Venîsî: formìga m
Viyetnamî: kiến → vi
Volapûkî: furmid → vo, fum
Walonî: frumijhe → wa m, copixhe → wa m
Warayî: tubák, harumigas
Warlpirî: pingi
Weylsî: morgrug m p, morgrugyn n
Wik-mungkanî: moolan
Wiradhurî: dhuurruuy
Wîlamowî: ȫmys m
Wolofî: melentaan
Xakasî: хымысха (xımısxa)
Ximêrî: ស្រមោច → km (srɑmooc)
Yaeyamayî: 蟻 (あーら, āra)
Yakutî: кымырдаҕас (kımırdağas)
Yidîşî: מוראַשקע m (murashke)
Yindcîbarndî: waruma
Yonagunî: 蟻 (あや, aya)
Yoronî: 蟻 (あんく, anku)
Yorubayî: èrà, erùn
Yûnanî: μυρμήγκι → el nt (myrmígki)
Kevn: μύρμηξ n (múrmēx), μύρμηγξ n (múrmēnx)
Zhuangî: moed
Zuluyî: intuthane → zu sinif c9/c10, intuthwane → zu sinif c9/c10