kezeb

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA: /kɛˈzɛb/

• Deng (Amed)

• Kîtekirin: ke·zeb

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kezeb	kezeb
Îzafe	kezeba	kezebên
Çemandî	kezebê	kezeban
Nîşandera çemandî	wê kezebê	wan kezeban
Bangkirin	kezebê	kezebino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kezebek	kezebin
Îzafe	kezebeke	kezebine
Çemandî	kezebekê	kezebinan

kezeb

kezeb mê

1. mêlak, cegera reş, pişa reş,
   organa leşî ya xwarinê dihelîne û jehran diruxîne
   (Kezeb nerm û mezintirîn hinav e. Kezeba heywanan tê xwarinê, bi taybetî qelandî.)
2. (Mecazî) dil, ceger, cerg
   • Kezeba min pê şewitî. (ez pir pê xemgîn bûm)
3. (Nifir) kezeb lê reş bûn, Heyla kezeba te reş biyo! Min ji te re negot wisa meke

Ji wêjeyê

• Kezeba' reş wekî laborekî mezin dişuxule ti hemû madeyên, ku ji bo jiyinê pêwist in, çêdike an ji werdigerine nav tiştên din. — (Anatomiya Bedena Mirovan, Huseyin Bektaş, Weşanên Deng)

Ji wêjeya klasîk

• Xefletî ew keşşifî şîr dest bi dest hatin ceger
  Go xebînet'ya Mela miskîn me lê ker kir kezeb— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)

Etîmolojî

bi metatezê ji erebî كبد‎ (kebid), hevreha aramî ܟܒܕܐ (kebda), îbrî כבד (kabed / kaved), akadî kebettu, ugarîtî k-b-d

Bi zaravayên kurdî

• Kurmancî: kezeb
  • Serhedî: kezev
  • Xorasanî: kezew

Werger

• Afrîkansî: lewer ^→ af
• Aragonî: figau ^→ an (aussi figado ^→ an)
• Astûrî: fégadu ^→ ast
• Bambarayî: binyɛ ^→ bm
• bavarî: Lewa
• Bulgarî: черен ^→ bg дроб ^→ bg (čeren drob)
• Çamoroyî: hígadu ^→ ch
• Çekî: játra ^→ cs mê
• Çînî: 肝臟 ^→ zh
• Danmarkî: lever#Danois ^→ da
• Almanî: Leber ^→ de mê, Lunge ^→ de mê
• Erebî: كبد ^→ ar (kebd)
• Esperantoyî: hepato ^→ eo
• Farisî: جگر ^→ fa, جگرسياه ^→ fa, ^?جگر سیاه ^→ fa, ^?کبد ^→ fa
• Ferî: livur ^→ fo
• Fînî: maksa ^→ fi
• Fransî: foie ^→ fr
• Frîsî: lever ^→ fy
• Galîsî: fígado ^→ gl nêr
• Gaelîka skotî: ae ^→ gd nêr
• Haîtî: fwa ^→ ht
• Holendî: lever ^→ nl
• Mecarî: máj ^→ hu
• Îdoyî: hepato ^→ io
• Îbranî: כבד ^→ he
• Indonezî: hati ^→ id
• Inglîzî: liver ^→ en, bellows ^→ en, portion ^→ en, spleen ^→ en, lung ^→ en
• Înuîtî: tinguk ^→ iu
• Îrlendî: ae ^→ ga nêr
• Îtalî: fegato ^→ it nêr
• Japonî: 肝 ^→ ja (kimo)
• Katalanî: fetge ^→ ca
• Koreyî: 간 ^→ ko (gan)
• Latînî: hepar ^→ la
• Lîtwanî: kepenys ^→ lt
• lombardî: fidigh
• Makedonî: црн ^→ mk дроб ^→ mk (crn drob)
• Malezî: hati ^→ ms
• Manksî: aane ^→ gv
• Mayayiya yukatekî: taaman ^→ yua
• Nahwatlî: eltapachtli ^→ nah
• Sotoyiya bakur: sebete ^→ nso
• Norwecî: lever ^→ no
• Papyamentoyî: higra ^→ pap (aussi igra ^→ pap)
• Polonî: wątroba ^→ pl mê
• Portugalî: fígado ^→ pt nêr
• Romanî: bukô ^→ rom
• Keçwayî: kipchan ^→ qu; kukupin ^→ qu; chilla ^→ qu
• Romanyayî: ficat ^→ ro
• Rusî: печень ^→ ru (pěčěnʹ), печенка ^→ ru m
• Sicîlî: ficatu ^→ scn
• Sirananî: lefre ^→ srn
• Sirboxirwatî: јетра ^→ sh (jetra)
• Slovakî: pečeň ^→ sk
• Slovenî: jetra ^→ sl
• Spanî: hígado ^→ es nêr
• Sundanî: ati ^→ su
• Swêdî: lever ^→ sv
• Tagalogî: átay ^→ tl
• Teterî: bawır ^→ tt
• Tirkî: karaciğer ^→ tr, kara ciğer ^→ tr, uykuluk ^→ tr, ciğer ^→ tr, akciğer ^→ tr
• Tirkmenî: багыр ^→ tk (bagyr)
• Tokpisinî: liva ^→ tpi
• Ûkraynî: печінка ^→ uk (pečînka)
• Volapûkî: foad ^→ vo
• Weylsî: afu ^→ cy nêr mê / nêr; iau ^→ cy
• Viyetnamî: gan ^→ vi
• Yûnanî: συκώτι ^→ el (sykṓti)
• Yidîşî: לעבער ^→ yi (leber)

Tirkî

Navdêr

kezeb

1. şelq, şelaq