hewî

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /hɛˈwiː/
• Jihevqetandin: he‧wî

Navdêr 1

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hewî	hewî
Îzafe	hewiya	hewiyên
Çemandî	hewiyê	hewiyan
Nîşandera çemandî	wê hewiyê	wan hewiyan
Bangkirin	hewiyê	hewiyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hewiyek	hewiyin
Îzafe	hewiyeke	hewiyine
Çemandî	hewiyekê	hewiyinan

hewî mê

1. du yan zêdetir jinên heman mêrî

   Jinên eynî mêrî hewiyên hev in.

   Fatê û Xecê hewiyên hev in. ― anku mêrê herduyan yek e

   Hewiya wê zilmê lê dike.

Herwiha

• hêwî

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: هه‌وی‎

Nêzîk

• hevo

Jê

• bihewî
• hewîdar
• hewîdarî
• hewîtî

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *sm-pot-nih- ji *sem- (“hev”) + *potnih- (“jin, xanim, xatûn, banî”), proto-îranî *se-petnî-, hevreh sanskrîtî "se-petnî", avestayî "he-pesnî", هه‌وێ‎ (hewê) ya soranî û هوو‎ (hevû) ya farisî. Di zimanên îranî de "s" ya hindûewropî dibe "h", di kurdî de "m" ya hindûewropî dibe "v/w". Di şaxên din yên ji zimanên hindûewropî de ev peyv peyda nabe. Yek ji sebebên serekî yên peydanebûna peyvê din zimanên yên hindûewropî de dikare ji ber wê be ku pirraniya gelên hindûewropî zêdeyî hezarsalekê ye ku file (xiristiyan) in û pirrjinîtî di nav wan de nayê pejirandin loma ji ber tinebûna hewcetiya bi peyva "hewî" ew peyv ji wan zimanan winda bûye.

Werger

• Almanî: Nebenfrau → de
• Erebî:^?الضرة‎ → ar, ^?العلة‎ → ar, ^?رطب‎ → ar
• Farisî: هوو‎ → fa, حوو‎ → fa, زن دوم‎ → fa
• Îngilîzî: co-wife → en, ^?dewy → en, ^?damp → en, ^?wetness → en, wife-in-law → en
• Tirkî: kuma → tr, dayanç → tr, eş → tr, nem → tr, nemli → tr, ortak → tr, rutubetli → tr

Navdêr 2

hewî mê

1. sebir, deyax, debar, hedan

   Hewiya min nayê. ― Sebra min nayê, nikarim debar bikim.

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.