derwêş
Here nagîvasyonê
Here lêgerînê
Kurdî[biguhêre]
[biguhêre]
derwêş mê û nêr
- sofî, abid, dîndarên misilman yên hejar û gerok yan yên ser bi cemaeteke îslamî ve:
- Li bala cedwelek cebbarî lê da hemqiran ebrû
Ku heq ev herf û xet kêşan li talayê me derwêşan
Du qewsan goşe lê badan we ser peyweste man ebrû— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî) - Li defê xistin, derwêşên nîvtazî li ser êgir bi porên xwe yen gijbûyî, bi lez diçûn dihatin. — (Çiyayê Agirî, Yaşar Kemal, Weşanxana Çanda Kurdî)
- Li bala cedwelek cebbarî lê da hemqiran ebrû
Herwiha[biguhêre]
Bi alfabeyên din[biguhêre]
- kurdî-erebî: دهروێش
- kurdî-krîlî: дәрԝеш
Etîmolojî[biguhêre]
Hevreha soranî دهروێش (derwêş), farisî درویش (dervîş, dervêş), tacikî дарвеш (darveş), pehlewî 𐬛𐬀𐬭𐬫𐬋𐬱 (deryoş, driyoş: feqîr, jar, nedar), avestayî 𐬛𐬭𐬌𐬔𐬎 (drigu) û 𐬛𐬭𐬌𐬖𐬎 (driγu: feqîr, jar, hewcedar, sanskrîtî ध्रिगु (dhrigu: hewcedar, nedar)... hemû ji proto-îranî.
Peyv bi wateya "abidên misilman yên hejar yan gerok" ji zimanên îranî ketiye piraniya zimanên dinyayê, bo nimûne: erebî درويش (derwîş), osmanî درويش (dervîş), tirkî derviş, ermenî դերվիշ (derviš), gurcî დერვიში (derviši), hindî दरवेश (darveś), yûnanî δερβίσης (dervísis), rûsî де́рвиш (dérviš), inglîzî dervish, fransî derviche, almanî Derwisch, çînî 德爾維希 / 德尔维希 (dé'ěrwéixī), japonî ダルヴィーシュ (daruvīshu)...
Jê[biguhêre]
Werger[biguhêre]
- Sirboxirwatî: derviš → sh m
- Çînî: 德爾維希 → zh, 德尔维希 → zh (dé'ěrwéixī), 托钵僧 → zh (tuōbōsēng), 伊斯蘭教苦行僧 → zh, 伊斯兰教苦行僧 → zh (Yīsīlánjiào kǔxíngsēng)
- Almanî: Derwisch → de n
- Erebî: درويش → ar n (derwîş)
- Ermenî: դերվիշ → hy (derviš)
- Farisî: درویش → fa (dervîş)
- Fînî: dervissi → fi
- Fransî: derviche → fr n
- Hindî: दरवेश → hi n (darveś)
- Holendî: derwisj → nl n
- Mecarî: dervis → hu
- Îbranî: דרוויש → he n
- îdoyî: dervisho
- Indonezî: darwis → id
- Inglîzî: dervish → en, ascetic → en
- Îtalî: derviscio → it
- Japonî: ダーウィーシュ → ja (dāruwīshu)
- Koreyî: 탁발승 → ko (takbalseung)
- Sirboxirwatî: derviš → sh n
- Makedonî: дервиш → mk n (dérviš)
- Polonî: derwisz → pl n
- Rusî: дервиш → ru n (dérviš)
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: derviš → sk n
- Spanî: derviche → es
- Swêdî: dervisch → sv
- Tirkî: derviş → tr, torlak → tr, fukara → tr
- Urdûyî: درویش → ur n (dervêś)