cihû

Kurdî

Navdêr

cihû

1. bawermendên cihûtiyê,
   kesên li ser dînê Hz Mûsa

Herwiha

• cihûd
• cuhî
• cuhû
• coleke
• jihû

Hevmane

• mûsawî
• yehûdî

Bide ber

• îbranî
• îsraîlî

Jê

• (Lêker) cihû bûn
• (Lêker) cihû kirin
• (Navdêr) cihûbûn
• (Navdêr) cihûkirin
• (Rengdêr) cihûbûyî
• (Rengdêr) cihûkirî
• cihûperist
• cihûperistî
• cihûtî
• cihûyanî
• cihyanî

Etîmolojî

Ji îbranî יהודי‎ (yehûdî). Ji guherîna "y" bi "c" diyar e ku ev peyv ji mêj ve di kurdî de heye û ne bi rêya erebî piştî îslamê ketiye kurdî. "Y" ya îraniya kevn di kurdî û farisî de bi pirranî dibe "c", wek "yesne- > cejn, yew- > cuda, *yem(l) > caw. "E" bi pirranî di kurmancî de dibe "i", wek "behar" > "bihar". "D" jî bi pirranî di kurmancî de ji dawiya peyvê dikeve, wek soranî "kird", kurmancî "kir" yan farisî "damad", kurmancî "zava". جوله‌که (culeke) ya soranî jî hevreha "cihû" ye. Bi heman awayî "y/ie" ya latînî jî di hin zimanên ewropî de bûye "c/j": latînî "Iūdaeus" > inglîzî Jew (bixwîne: cû), fransî Juif (bixwîne: jwîf). Peyva yehûdî wergirtineke nû ya bi rêya erebî ye.

Werger

• Çînî: 犹太人 → zh (yóutàirén)
• Almanî: Jude → de nêr
• Erebî: يهودي (yehûdî), ^?العبراني‎ → ar, ^?الهود‎ → ar, ^?الیهود‎ → ar
• Esperantoyî: Judo → eo
• Farisî: يهودى (yehûdî), یهودی‎ → fa, یهودی‎ → fa, یهودی‎ → fa
• Fînî: juutalainen → fi
• Fransî: Juif → fr
• Frîsî: joad → fy nêr
• Holendî: jood → nl nêr
• Îdoyî: Judo → io
• Îbranî: יהודי‎ → he yekjimar, יהודים‎ → he pirjimar
• Inglîzî: Jew → en, judo → en, ^?jew → en, ^?jewish → en, ^?Judea → en
• Îtalî: ebreo → it nêr
• Japonî: ユダヤ人 → ja (yudayajin)
• Katalanî: jueu → ca nêr
• Koreyî: 유태인 → ko (yutaein)
• Latviyayî: ebrejs → lv nêr, žīds → lv nêr
• Malezî: Yahudi → ms
• Oksîtanî: josieu → oc nêr
• Polonî: żyd → pl nêr
• Rusî: еврей → ru (evreï)
• Slovakî: žid → sk nêr
• Spanî: judío → es nêr
• Swêdî: jude → sv
• Tirkî: Yahudi → tr, judo → tr, ^?çıfıt → tr, ^?ibranî → tr, ^?musevi → tr, ^?yahud → tr, ^?yahudi → tr, ^?Musevi → tr
• Yûnanî: Ιουδαίος → el (Ioudaíos)
• Yidîşî: ייִד‎ → yi (yid) nêr