cîhan

 Binêre herwiha: cihan û Cîhan

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /d͡ʒiːˈhɑːn/

• Deng (Wan)

• Kîtekirin: cî·han

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	cîhan	cîhan
Îzafe	cîhana	cîhanên
Çemandî	cîhanê	cîhanan
Nîşandera çemandî	wê cîhanê	wan cîhanan
Bangkirin	cîhanê	cîhanino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	cîhanek	cîhanin
Îzafe	cîhaneke	cîhanine
Çemandî	cîhanekê	cîhaninan

cîhan mê

1. Planeta Zemîn ango ya em lê dijîn.
2. Zemîn û her tiştê lê.
   • Mirov dibêje qey, çiyayê Agirî cîhaneke bi serê xwe ye. — (Çiyayê Agirî, Yaşar Kemal, Weşanxana Çanda Kurdî)
3. Alem, xelk, xelk û alem, hemî mirov.

   Cîhan hemî dizane ku...

4. Parçeyek ji dinyayê.

   Cîhana Erebî, Cîhana Rojava.

5. Derek kar yan çalakiyekê.

   Cîhana şorreşgêrrî cîhanek tevlihev e.

6. Gerdûn, hemî galaksiyên tê zanîn yan bawerkirin ku hene.
7. Her tiştê di jiyana kesekê/î de.

   Hemî cîhana wî bi carekê herrifî.

8. Rewş.

   Cîhana sibê dê ne mîna cîhana îro be.

Ji wêjeya klasîk

• 97. Ew horiya dêqemer e
  Şêx dîbû cîhan çû bere— (Feqiyê Teyran ~1620)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: جیهان‎

Hevmane

• dinya
• alem
• gerdûn
• xelk

Jê

• cîhangir
• cîhangirî
• cîhanî
• tevcîhanî
• tevcîhanîtî

Etîmolojî

Ji zimanên îranî, hevreha farisî جهان‎ (cihan), pehlewî gêhan, farisiya kevn geyṡanam, pirrjimara geṡa- (jîndar, heywan). کیهان (keyhan: gerdûn) ya farisî jî ji heman rehî ye.

Werger

• Almanî: Bevölkerung → de m, Weltall → de n
• Erebî: العالم‎ → ar, دنيا‎ → ar, الكون‎ → ar, الكون‎ → ar
• Farisî: جهان‎ → fa, دنیا‎ → fa, دنیا‎ → fa, عالَم‎ → fa, گیتی‎ → fa, ^?جلوه‌گاه‎ → fa
• Inglîzî: cosmos → en, globe → en, people → en, universe → en, world → en, cosmo- → en
• Japonî: 世界 → ja (せかい, sekai)
• Tirkî: acun → tr, alem → tr, âlem → tr, cihan → tr, dünya → tr, kainat → tr, küre → tr, zemin → tr, evren → tr, ^?yer yuvarlağı → tr, ^?yer yuvarı → tr