benî

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /bɛˈniː/
• Kîtekirin: be·nî

Navdêr

Tewandina benî
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	benî	benî
Îzafe	beniya	beniyên
Çemandî	beniyê	beniyan
Nîşandera çemandî	wê beniyê	wan beniyan
Bangkirin	beniyê	beniyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	beniyek	beniyin
Îzafe	beniyeke	beniyine
Çemandî	beniyekê	beniyinan

benî mê û nêr

1. kole, bende, evd, xulam, noker, bindest, dîl, êxsîr
   kesa/ê neçar e hemî jiyana xwe belaş bo kesek din dixebite ango kar dike

   Li serdemên kevn de benî dihatin firotin.

2. kesa/ê ku maf nîne bi xwe biryaran li ser karên xwe bide

   Nîveke xelkê niha bûne beniyên desthelatdaran.

3. mirov, evd, zarok

   benî Adem

   • Elwanê cewahir û nefa'is
     Sed cariye û dused benî çûn
     Zerbeftilibas û zerbenî çûn — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)

Dijmane

• azad
• hur
• serbest

Bide ber

• rizgar
• serbest
• serbixwe
• xweser
• berdayî

Jê

• bûn benî
• kirin benî
• benî kirin
• benîdar
• benîdarî
• benîtî

Etîmolojî

Hevreha farisî بنده‎ (bende), pehlewî bendek, ji proto-hindûewropî *bʰendʰ- (girê dan, bestin), binêre ben, bend, band... Bi maneya "mirov" ji erebî [Peyv?], têkilî bin (kurr).

Werger

• Almanî: Sklavin → de
• Farisî: بنده‎ → fa, خادم‎ → fa, گردنبند کوچک‎
• Îngilîzî: slave → en, servant → en, chattel → en, serf → en, ^?bondman → en, ^?helot → en
• Tirkî: bandırma → tr, bende → tr, bendegân → tr, köle → tr, kul → tr, sucuk → tr, ^?esir → tr

Rengdêr

benî

1. kole, bende, evd, xulam, noker, bindest, dîl, êxsîr
   kesa/ê neçar e hemî jiyana xwe belaş bo kesek din dixebite ango kar dike
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Navdêr 2

benî mê

1. (giyayek) Binêre belben.
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]