dirêj: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Ji Wîkîferhengê
Content deleted Content added
B →‎Etîmolojî: inc-pro >> ira-pro
Rêz 59: Rêz 59:
}}
}}
==== Etîmolojî ====
==== Etîmolojî ====
Hevreha soranî {{g|ckb|درێژ|tr=dirêj}}, goranî/hewramî ''dirêj'', belûçî {{g|bal|دراج‎|tr=drac}}, farisî {{g|fa|دراز‎|tr=deraz, dêraz}}, pehlewî [[𐯌𐮲𐮹𐮰𐮿‎]] (dlʾc /drāz/), tacikî [[дароз]] (daroz), avestayî [[𐬛𐬭𐬁𐬘𐬀𐬵‎]] (drājah, /draceh/) ji {{inc-pro}} *''[[draHǰʰas]]'' ji {{ji|ine-pro|ku|*dléh₁gʰ-s}} ~ {{recons|ine-pro|dl̥h₁gʰ-és}}.
Hevreha soranî {{g|ckb|درێژ|tr=dirêj}}, goranî/hewramî ''dirêj'', belûçî {{g|bal|دراج‎|tr=drac}}, farisî {{g|fa|دراز‎|tr=deraz, dêraz}}, pehlewî [[𐯌𐮲𐮹𐮰𐮿‎]] (dlʾc /drāz/), tacikî [[дароз]] (daroz), avestayî [[𐬛𐬭𐬁𐬘𐬀𐬵‎]] (drājah, /draceh/) ji {{ji|ira-pro||-}} *''[[draHǰʰas]]'' ji {{ji|ine-pro|ku|*dléh₁gʰ-s}} ~ {{recons|ine-pro|dl̥h₁gʰ-és}}.


Herwiha têkilî zazakî ''[[derg]]'', partî [[𐫅𐫡𐫄]]‎ (d'rǧ) û [[𐫅𐫡𐫃]] (derǧ), hexamenişî [[𐎭𐎼𐎥]] (d-r-g /derge/), avestayî [[𐬛𐬀𐬭𐬆𐬔𐬀‎]] (darəga, /derige/), osetî [[даргъ]] (darǧ), peştûyî {{g|ps|لارغه}}‎ (lā́rǧa), sanskrîtî [[दीर्घ]] (dīrghá), hindî [[दीर्घ]] (dīrgh), ûrdûyî {{g|ur|دیرگھ‎}} (dīrgh), rûsî [[до́лгий]] (dólgiy), bulgarî [[дълъг]] (dǎlǎg), makedonî [[долг]] (dolg), polonî [[długi]], yûnanî [[δολιχός]] (dolixós)... hemû ji {{ji|ine-pro|ku|*dl̥h₁gʰós}}.
Herwiha têkilî zazakî ''[[derg]]'', partî [[𐫅𐫡𐫄]]‎ (d'rǧ) û [[𐫅𐫡𐫃]] (derǧ), hexamenişî [[𐎭𐎼𐎥]] (d-r-g /derge/), avestayî [[𐬛𐬀𐬭𐬆𐬔𐬀‎]] (darəga, /derige/), osetî [[даргъ]] (darǧ), peştûyî {{g|ps|لارغه}}‎ (lā́rǧa), sanskrîtî [[दीर्घ]] (dīrghá), hindî [[दीर्घ]] (dīrgh), ûrdûyî {{g|ur|دیرگھ‎}} (dīrgh), rûsî [[до́лгий]] (dólgiy), bulgarî [[дълъг]] (dǎlǎg), makedonî [[долг]] (dolg), polonî [[długi]], yûnanî [[δολιχός]] (dolixós)... hemû ji {{ji|ine-pro|ku|*dl̥h₁gʰós}}.

Guhartoya 10:47, 22 çiriya paşîn 2020

Xeletiya Luayê di Modul:beşa_zimanî de, li ser rêza 40: attempt to index local 'lang' (a nil value).

Bilêvkirin

Rengdêr

Pozîtîv Komparatîv Sûperlatîv
dirêj dirêjtir herî dirêj
dirêjtirîn
Qelemekî dirêj (li jêr) û yekî kurt (li jor).

dirêj

  1. ne kurt, ne kin, ne qut,
    bi mesafeya xwe mezin:
    • qelemekî dirêj
    • mêrekî dirêj
    • rêyeke dirêj
    • filmekî du saetan dirêj
    • Mesele dûr û dirêj e.
    • Hekkakî bi navê »Zîn« nivîsî
      Destê xwe dirêj kirî ku bînit
      Da qenc nezer bikit bibînit
      Ehmedê XanîMem û Zîn~1692

Bi alfabeyên din

Herwiha

Hevmane

Dijmane

Bide ber

Etîmolojî

Hevreha soranî درێژ(dirêj), goranî/hewramî dirêj, belûçî دراج‎(drac), farisî دراز‎(deraz, dêraz), pehlewî 𐯌𐮲𐮹𐮰𐮿‎ (dlʾc /drāz/), tacikî дароз (daroz), avestayî 𐬛𐬭𐬁𐬘𐬀𐬵‎ (drājah, /draceh/) ji proto-îranî *draHǰʰas ji proto-hindûewropî *dléh₁gʰ-s ~ *dl̥h₁gʰ-és.

Herwiha têkilî zazakî derg, partî 𐫅𐫡𐫄‎ (d'rǧ) û 𐫅𐫡𐫃 (derǧ), hexamenişî 𐎭𐎼𐎥 (d-r-g /derge/), avestayî 𐬛𐬀𐬭𐬆𐬔𐬀‎ (darəga, /derige/), osetî даргъ (darǧ), peştûyî لارغه‎‎ (lā́rǧa), sanskrîtî दीर्घ (dīrghá), hindî दीर्घ (dīrgh), ûrdûyî دیرگھ‎(dergh‎) (dīrgh), rûsî до́лгий (dólgiy), bulgarî дълъг (dǎlǎg), makedonî долг (dolg), polonî długi, yûnanî δολιχός (dolixós)... hemû ji proto-hindûewropî *dl̥h₁gʰós.

Herwiha têkilî peyva kurmancî dereng / direng, soranî دره‌نگ(direng), pehlewî drang (/dreng/), (ji vir pê ve bi wateya "dirêj":) latînî longus (bi ketina D-ya destpêkê), inglîzî long, portugalî longo, fransî long, îtalî lungo, spanî luengo, romanî lung, inglîzî long, almanî/danmarkî/holandî/norwecî lang, swêdî lång... hemû ji proto-hindûewropî *dlongʰos.

Guherîna L-ya hindûewropî bi R di zimanên îranî de diyardeyeke berbelav e. Binêrin bo nimûne: roj, rîx, rûvî...

Peyvên dirêj, dereng û dêrîn hem ji aliyê wateya xwe û hem jî ji hêla dengên xwe ve di gelek zimanên hindûewropî de dişibin hev û di dîrokê de carinan bi hev guherîne jî. Loma bo nimûne derg (dirêj) ya zazakî ji dirêj ya kurmancî zêdetir dişibe dereng ya kurmancî.

Çavkanî:

  • Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
  • Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
  • Lubotsky, Alexander. Indo-Aryan inherited lexicon . University of Leiden.
  • Paul, Ludwig. (1998) "The Position of Zazaki Among West Iranian languages" University of Hamburg. pdf.
  • Mallory, J. P.; Adams, D. Q. (2006): The Oxford Introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European World (Oxford Linguistics), New York: Oxford University Press.
  • Pokorny, JuliusFerhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
  • Расторгуева В. С., Эдельман Д. И. Этимологический словарь иранских языков. [Rastorguyeva V.S., Edelman D.I.: Ferhenga Etîmolojî ya Zimanên Îranî] (bi rûsî) 2000-2011-.
  • Tsabolov, R. L.Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010

Bi zaravayên kurdî

  • Soranî: dirêj
  • Kurdiya başûrî: dirêj
  • Hewramî: dirêj
  • Zazakî: derg

Werger

Soranî

Rengdêr

dirêj

  1. dirêj