nû: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Balyozxane (gotûbêj | beşdarî) |
|||
Rêz 73: | Rêz 73: | ||
==== Bi zaravayên kurdî ==== |
==== Bi zaravayên kurdî ==== |
||
* |
* Kurmancî: [[nû]] |
||
** Badînî: [[nwî]] (hw [[nî]]) |
** Badînî: [[nwî]] (hw [[nî]]) |
||
** Botî: [[nû]] (hw [[nwî]], [[nuh]]) |
** Botî: [[nû]] (hw [[nwî]], [[nuh]]) |
Guhartoya 16:16, 7 gulan 2020
Kurmancî
Bilêvkirin
Rengdêr
nû
- tişta/ê ku ne ji mêj ve çêbûye yan hatiye çêkirin:
- bikarneînayî, tişta/ê ku hê nehatiye bikaranîn yan tenê kêm hatiye bikaranîn
- cilên nû, pêlavên nû
- tişta/ê ku cihê tiştekî berî xwe digire:
- Fermanên nû ji generalê wan hatin.
- destpêk, li destpêka tiştekî/ê:
- Ez ê serê sala nû bêm te bibînim.
- tişta/ê ku ne ji mêj ve hatiye dîtin yan hayjêbûn
- Parîs ji min re nû bû.
- ya / yê ne ji mêj ve bûye tiştek:
- du xwendekarên nû li zanîngehê
- guherî, ya / yê wek xwe nemaye:
- Ew bûye mirovek nû.
Herwiha
Bi alfabeyên din
- kurdî-erebî: نوو
- kurdî-krîlî: ну
Dijwate
Hevwate
Ji wêjeya klasîk
- Lê xettê reyhanî li dêm
Katib ji nû i'rab-i da
Nazikqeda nûrînbeşerMelayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640
Bikaranîn
Berhevdan
Bi zaravayên kurdî
Etîmolojî
Hevreha soranî نوێ (nwê), kurdiya başûrî nü, hewramî no, zazakî newe, farisî نو (now), belûçî نوک (nok), pehlewî 𐭭𐭥𐭪𐭩 / 𐫗𐫇𐫃 (nwk/nwg /nōg/), peştûyî نوی (nevey, nivey), osetî нӕуӕг (næwæg) û ног (nog), bextiyariya kevn νωγο (nōgo), avestayî 𐬥𐬀𐬎𐬎𐬀 (nauua, /newe/)... sanskrîtî नव (náva), hindî नवा (navā)... hîtîtî 𒉋𒀸 (nēwas), luwiyayî 𒈾𒀀𒌑𒉿𒋾 (nāúwati)... bulgarî нов (nov), çekî nový, polonî nowy, rûsî но́вый (nóviy)... latînî novus, îtalî novo, nuovo, portugalî novo, spanî nuevo, fransî neuf, nouveau... yûnaniya kevn û nû νέος (néos)... ermeniya kevn û nû նոր (nor)... lîtwanî naũjas... bretonî nevez, îrlandî nua... almanî neu, danmarkî/norwecî/swêdî ny, holandî nieuw, inglîzî new... hemû ji Şablon:ine-pro *néwos, *néwyos (nû).
- Çavkanî
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
- Mackenzie, D. N. (1971), A Concise Pahlavi Dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press.
- Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
- The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
- Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em
Jê
Werger
- Afrîkansî: nuut → af
- Bambarayî: kurra → bm
- Çekî: nový → cs
- Çînî: 新 → zh(的)
- Danmarkî: ny → da
- Dogonî: kana
- Almanî: neu → de, frisch → de
- Erebî: جديد (cedîd)
- Esperantoyî: nova → eo
- Estonî: uus → et
- Farisî: تازه → fa, جدید → fa, نو → fa
- Ferî: nýggjur → fo
- Fînî: uusi → fi
- Fransî: nouveau → fr nêr, nouvel → fr nêr, nouvelle → fr mê
- Frîsî: nij → fy
- Hindî: नया → hi (nayā)
- Holendî: nieuw → nl
- Mecarî: új → hu
- Îdoyî: nova → io
- Îngilîzî: new → en
- Îngilîziya kevn: niwe → ang
- Îtalî: nuovo → it
- Îzlendî: nýr → is
- Japonî: 新しい → ja (ataarshii)
- Katalanî: nou → ca
- Latînî: novus → la
- Malagasî: vaovao → mg
- Mayayiya yukatekî: tumben
- Norwecî: ny → no
- Papyamentoyî: nobo → pap
- Polonî: nowy → pl
- Portugalî: novo → pt
- Rusî: новый → ru (novyj)
- Sirananî: nyun → srn
- Spanî: nuevo → es nêr, nueva → es mê
- Swahîlî: -pya → sw
- Swêdî: ny → sv
- Tagalogî: bágo → tl
- Tirkî: yeni → tr
- Yûnanî: νέος → el (néos), καινούργιος → el (kainoúrgios)
- Zuluyî: -sha → zu
Hoker
nû