nû

Kurmancî

nû

Wate

teze, cedîd, ne kevn

1. tişta/ê ku ne ji mêj ve çêbûye yan hatiye çêkirin
2. bikarneînayî, tişta/ê hê nehatiye bikaranîn yan tenê kêm hatiye bikaranîn
3. tişta/ê cihê tiştek berî xwe digire
   • Fermanên nû ji generalê wê hatin.
4. destpêk, li destpêka tiştekî/ê
   • Ez ê serê sala nû bêm te bibînim.
5. tişta/ê ne ji mêj ve hatiye dîtin yan hayjêbûn
   • Parîs ji min re nû bû.
6. ya / yê ne ji mêj ve bûye tiştek: du xwendekarên nû li zankoyê
7. guherrî, ya / yê wek xwe nemaye: Bûye mirovek nû.

Herwiha

• new-
• nev-
• nuh
• nûh
• nwê (soranî)
• nwî (behdînanî)
• nî (behdînanî)
• nûv

Dijwate

• kevn

Hevwate

• hecer
• modern
• terr
• teze

Bikaranîn

Lêker:

• nû bûn
• nû kirin

Navdêr:

• nûbûn
• nûkirin

Rengdêr:

• nûbûyî
• nûkirî

Berhevdan

• nûtir
• nûtirîn

Ji

Şablon:ine-pro **néwos, néwyos- ("nû"),

Şablon:inc-pro:

avarî: nave- ("nû")

pehlewî: nevek ("nû")

farisî: nû ("nû")

belûçî: nûk ("nû") ...

kurmancî: nû, nûv, nuh, nwî ("nû")

soranî: nwê ("nû")

zazakî: newe ("nû")

sanskrîtî: nāva- ("nû")

yûnanî: newos ("nû")

latînî: novus ("nû")

almanî: neu ("nû")

îngilîzî: new ("nû") ...

Çavkanî: Horn p.234, Watkins p.58, Etymonline | Pokorny: 769

Bi hind û ewropî *newos, avestayî neve, bi inglîzî new, bi sanskrît neveh, bi zazaki newe.

Jê

• nipînû
• nûçe
• nûjen
• nûjenî
• nûjenxwaz
• nûjenxwazî
• nûxwaz
• nûxwazî
• nûyandin
• nûyandî
• nûyîn
• nûyîtî
• venûyandin
• venûyîn

Bi soranî

• nwê

Ji wêjeya klasîk

Lê xettê reyhanî li dêm
Katib ji nû i'rab-i da
Nazikqeda nûrînbeşerMelayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640

Werger

• Afrîkansî: nuut → af
• Bambarayî: kurra → bm
• Çekî: nový → cs
• Çînî: 新 → zh(的)
• Danmarkî: ny → da
• Dogonî: kana
• Almanî: neu → de, frisch → de, neue → de, ^?blitzblank → de
• Erebî: جديد (cedîd)
• Esperantoyî: nova → eo
• Estonî: uus → et
• Farisî: تازه‎ → fa, جدید‎ → fa, حدیث‎ → fa, نو‎ → fa
• Ferî: nýggjur → fo
• Fînî: uusi → fi
• Fransî: nouveau → fr nêr, nouvel → fr nêr, nouvelle → fr mê
• Frîsî: nij → fy
• Hindî: नया → hi (nayā)
• Holendî: nieuw → nl
• Mecarî: új → hu
• Îdoyî: nova → io
• Îngilîzî: new → en, crisp → en, nouveau → en, neo- → en, new- → en, recent → en, novel → en, ^?modern → en, ^?nascent → en, ^?neoteric → en, ^?unheard of → en, ^?unworn → en, ^?vernal → en
• Îngilîziya kevn: niwe → ang
• Îtalî: nuovo → it
• Îzlendî: nýr → is
• Japonî: 新しい → ja (ataarshii)
• Katalanî: nou → ca
• Latînî: novus → la
• Malagasî: vaovao → mg
• Mayayiya yukatekî: tumben
• Norwecî: ny → no
• Papyamentoyî: nobo → pap
• Polonî: nowy → pl
• Portugalî: novo → pt
• Rusî: новый → ru (novyj)
• Sirananî: nyun → srn
• Spanî: nuevo → es nêr, nueva → es mê
• Swahîlî: -pya → sw
• Swêdî: ny → sv
• Tagalogî: bágo → tl
• Tirkî: yeni → tr, cedit → tr, ikinci → tr, modern → tr, nü → tr, taze → tr, turfanda → tr, çıplak → tr, henüz → tr, ^?gıcır → tr
• Yûnanî: νέος → el (néos), καινούργιος → el (kainoúrgios)
• Zuluyî: -sha → zu