ne

Kurmancî

1. peyvika negasyonê

ne

Wate

1. peyvikek e wateya dijî gotinekê didiyê:
   Ew ne kurd e.
   Ev ne bi dilê min e.

Herwiha

• ni

Ji

• pîro: *ne- ("ne, na")

• pîma bajo:

avarî: na ("ne, na")

fang (Kamerûn): nai ("ne, na")

punjabî: ny ("ne, na")

farisî: nā ("ne, na")

osetî: ne ("ne, na") … ^{alfabeya arî}

kurmancî: na, ne

soranî: na ("ne, na")

zazakî: ne ("ne, na")

sanskrîtî: nā ("ne")

yûnanî: ne ("ne")

latînî: ne ("ne")

almanî: nein ("ne")

îngilîzî: no ("ne") ...

Çavkanî: Horn p.236, Watkins p.57, Etymonline

Ji wêjeya klasîk

Hêj ne lewh û enbiyayê muhteşem
Salîha tesbîh kirî nûra şikelfMela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720

Werger

• Afrîkansî: nee → af, nie → af
• Albanî: jo → sq, nuk → sq
• Almanî: nein → de, nicht → de, noch → de
• Erebî: ﻻ (la)
• Esperantoyî: ne → eo
• Farisî: نه‎ → fa, ^?نی‎ → fa
• Ferî: nei → fo, ikki → fo
• Fînî: ei → fi
• Frîsî: gjin → fy, né → fy, neen → fy, net → fy
• Gaelîka skotî: cha → gd
• Holendî: nee → nl, neen → nl, niet → nl
• Mecarî: nem → hu
• Îngilîzî: no → en, not → en, nay → en, nope → en, nonpasserine → en, il- → en, mal- → en, ^?noway → en, ^?noways → en
• Îngilîziya kevn: na
• Îzlendî: ekkert → is, ekki → is
• Katalanî: no → ca
• Kînyarwandayî: oya → rw
• Latînî: non → la
• Malezî: tidak → ms, bukan → ms
• Norwecî: ikke → no, ne → no
• Papyamentoyî: no → pap, nò → pap
• Polonî: nie → pl
• Portugalî: não → pt
• Romanyayî: nu → ro
• Rusî: нет → ru (net), не → ru (ne)
• Spanî: no → es
• Swahîlî: la → sw
• Swêdî: ej → sv, icke → sv, ingen → sv, intet → sv, nej → sv
• Tirkî: hayır → tr, değil → tr, yok → tr, gayri → tr
• Zuluyî: cha → zu

2. bersiva negatîv

ne

Wate

1. peyvikek e bersiva pirsê bi negatîvî dide:
   - Tu dê li gel wan biçî?
   - Ne.

Hevwate

Li gel

• na
• nexêr (1)
• no

3. bûn (tewandî)

ne

Wate

1. formek tewandî ye ji lêkera bûn:
   Ew mamoste ne.
   Ma em wehşî ne?!
   Gelo hûn herdu bira ne?

Binere herwiha

• ne-

Ji

Ji pîro *h₁sénti ("ew in", ji *h₁es-), pîma bajo *-end (ew -in), hevreha -in, -n û ne (bi maneya "ew in") yên kurmancî, farisî -end (ew -in), soranî -(i)n, ermenî են (en: ew in), latînî sunt (ew in), frensî sont (bixwîne: son: ew in), îtalî son (ew in)... Hêjayî gotinê ye ku formên pîro û yên pîma bajo yên bo kesê yekem yê pirrjimar (em) û kesê duyem yê pirrjimar (hûn) ji kurdî winda bûne û forma sêyem ya pirrjimar (ew) li cihê wan jî tê bikaranîn. Bo nimûne, di farisî de forma -îm li gel peyva ma (em) û ya -îd jî li gel peyva şuma (hûn) tê bikaranîn û forma -end (hevbera "-in") ya kurdî tenê li gel îşan/anha/anan (ew/wan) tê xebitandin. Herwiha -î, -e û -in jî ji heman rehê *h₁es- yê pîro ne. -

Şoşonî

Ji kerema xwe koda zimanî di parametreya 1 de lê zêde bikin.

Wate

1. ez

Tirkî

ne

Wate

1. çi:
   Sen ne dedin? (Te çi got?)