xanî

Binêre herwiha: Xanî

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

IPA^(kilîd): /xɑːˈniː/
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: xa·nî

Navdêr[biguhêre]

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	xanî	xanî
Îzafe	xaniyê	xaniyên
Çemandî	xanî	xaniyan
Nîşandera çemandî	wî xanî	wan xaniyan
Bangkirin	xaniyo	xaniyino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	xaniyek	xaniyin
Îzafe	xaniyekî	xaniyine
Çemandî	xaniyekî	xaniyinan

xanî nêr

jîngeha mirovan,
avahî, bîna, mal
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
kar yan jiyana xanan
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
wêjeya Ehmedê Xanî yan ya li ser wê hatiye avakirin
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bi alfabeyên din[biguhêre]

kurdî-erebî: خانی‎
kurdî-krîlî: хани

Herwiha[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Ji zimanên îranî, hevreha soranî خانوو‎ (xanû), farisî خانه‎ (xanê), pehlewî [skrîpt hewce ye] (xanek).

Bi zaravayên din[biguhêre]

Kurmancî: xanî
- Reşî: xani
Soranî: خانوو‎ (xanû)
Kurdiya başûrî: xaneg
Lekî: xanî
Zazakî: ban → diq, keye → diq, xane

Werger[biguhêre]

Abauyî: a
Abenakî: wigwôm
Abxazî: аҩны (āʿ°nə)
Adîgeyî: унэ (wnă)
Afarî: qari
Afrîkansî: huis → af
Aghwanî: 𐕄𐕒𐕁 (ḳod')
Ahomî: 𑜍𑜢𑜤𑜃𑜫 (rün)
Akadî: 𒂍 (bītu, bētu)
Akanî: fi, fie, ofi, efie
Aklanon: baeay
Albanî: banesë → sq, banë → sq, shtëpi → sq
Almaniya Pennsylvania: Haus
Almanî: Haus → de nt
Elmanîşî: Huus nt
Altayiya başûrî: ӱй (üy)
Amayî: nu
Ambonezî-malezî: rumah
Amharî: ቤት (bet)
Andî: гьакъу
Apaçî:
Apaçiya rojava: kįh
Aramî:
Siryaniya klasîk: ܒܝܬܐ‎ n (baytā)

Aramiya babîlonî ya cihûyî: בֵּיתָא‎ n (bêṯā)
Aromanî: casã m
Arrernteyiya rojavayî: warle
Asamî: ঘৰ (ghor)
Astûrî: casa → ast m
Atayalî: ngasal
Avarî: мина (mina), рукъ (ruq̇̄)
Aynuyî: チセ (cise)
Azerî: ev → az, beyt → az
Bahnarî: hnam
Baskî: etxe → eu
Başkîrî: өй (öy)
Belarusî: дом → be n (dom), ха́та → be m (xáta)
Belûçî: لوگ‎ (log), گس‎ (gis)
Bengalî: ঘর → bn (ghôr)
Berberî:
Temazîxtiya atlasa navendî: ⵜⵉⴳⵎⵎⵉ m (tigmmi), ⵜⴰⴷⴷⴰⵔⵜ m (taddart)

Şawî: taddarṭ m

Tarifitî: taddart m

Taşelhitî: tigmmi m
Bextiyarî: حونه‎ (hőwe)
Bîkoliya naverast: harong
Blakfotî: naapiooyis
Bororoyî: bai
Bretonî: ti → br n
Bruneyî: rumah
Buduxî: кӏул (kʼul)
Bugî: bola, sao
Bulgarî: къ́ща → bg m (kǎ́šta), дом → bg n (dom)
Burmayî: အိမ် → my (im)
Buryatî: гэр (ger), байшан (bajšan)
Buyî: raanz
Conxayî: ཁྱིམ (khyim)
Çamicuroyî: ajkochi
Çamiya rojhilatî: ꨧꩃ (sang)
Çeçenî: цӏа (c̣a), цӏенош (c̣enoš), хӏусам (husam)
Çekî: dům → cs n
Çerokî: ᎨᏣᏗ (getsadi), ᎦᎵᏦᏕ (galitsode /gahljode/)
Çeyenî: mȧhēō'o
Çinook jargonî: haws
Çîçewayî: nyumba, chilowero
Çîkasawî: abooha, aboowa, chokka'
Çînî:
Kantonî: 屋 (uk¹)

Dunganî: фонзы (fonzɨ)

Hakkayî: 屋 (vuk), 屋仔 (vuk-é)

Mandarînî: 房屋 → zh (fángwū), 家 → zh (jiā), 房子 → zh (fángzi), 屋子 → zh (wūzi), 住宅 → zh (zhùzhái)

Min beî: 厝 (chio̤̿)

Min dongî: 厝 (chió)

Minnanî: 厝 → zh-min-nan (chhù), 住宅 → zh-min-nan (chū-the̍h, chū-the̍eh)

Wuyî: 房子
Çoktawî: chuka
Çulymî: em
Çuvaşî: ҫурт (śurt), кил (kil)
Dalmatî: cuosa m
Danmarkiya jersey: häus
Danmarkî: hus → da nt
Divehî: ގެ‎ (ge)
Dogrîbî: kǫ̀
Drungî: kyeum
Dusuniya navendî: walai
Elfdalî: aus nt
Elwîrî-wîderî: کیه‎ (kiye)
Emilî: cà m, chèśa m, abitasiòun m, abitasiòṅ m
Endonezyayî: rumah → id
Erebî: بَيْت‎ → ar n (bayt), مَنْزِل‎ → ar n (manzil), دَار‎ → ar m (dār)
Erebiya misrî: بيت‎ n (bēt)

Erebiya kendavî: بيت‎ n (bēt), دار‎ m (dār)

Erebiya hîcazî: بيت‎ n (bēt), دار‎ n (dār)

Erebiya fasî: دار‎ m (dār), خيمة‎ m (ḵīma)
Ermenî: տուն → hy (tun)
Erzayî: кудо (kudo)
Esperantoyî: domo → eo
Estonî: maja → et, hoone, elamu → et
Etiyopiya klasîk: ቤት n (bet)
Evenî: дьу (ʒu)
Evenkî: дю (ʒu), гулэ (gulə)
Farefareyî: yire
Farisî: خانه‎ → fa (xâne), کاشانه‎ → fa (kâšâne)
Fenîkî: 𐤁𐤉𐤕‎ (byt), 𐤁𐤕‎ (bt)
Ferî: hús → fo nt
Fîjî: vale → fj
Fînî: talo → fi
Fransiya kevn: meson
Fransî: maison → fr m
Friyolî: cjase m, čhase m
Frîsiya bakur: hüs
Frîsiya saterlandî: Húus
Frîsî: hûs → fy nt
Gaelîka skotî: taigh → gd n
Gagawzî: ev
Galîsî: casa → gl m
Gotî: 𐍂𐌰𐌶𐌽 nt (razn)
Gujaratî: ઘર → gu (ghar)
Gunî: xwé, òxwé, whé, xwégbè
Gurcî: სახლი → ka (saxli)
Guwaranî: óga → gn
Haîtî: kay
Havasupaî-walapaî-yavapaî: 'waː
Hawayî: hale
Hawsayî: 'daki, gida, soro → ha
Higaononî: balay
Hindî: घर → hi n (ghar), मकान → hi n (makān), गृह → hi n (gŕh)
Hirî motuyî: ruma
Hîlîgaynonî: balay
Hîrî motuyî: ruma
Hîtîtî: 𒂍 (per)
Hmongî: tsev
Holendî: huis → nl nt, onderkomen → nl nt
Hunsrikî: Haus nt
Isanî: เฮือน
Iştihardî: کیه‎ (kiya)
Îbranî: בַּיִת‎ → he n (báyit)
Îlokanoyî: balay
Îngilîziya kevn: hūs nt
Îngilîziya navîn: hous, hom
Îngilîzî: house → en
Îngriyî: talo, koti
Îngûşî: цӏа (c̣a)
Înterlîngua: casa → ia
Îranunî: walai
Îrlendî: teach → ga n, tithe → ga pj
Îrlendiya kevn: tech nt
Îstro-romanyayî: cåsĕ m
Îtalî: casa → it m
Îu mienî: biauv
Îzlendî: hús → is nt, híbýli → is nt
Japonî: 家 → ja (いえ, ie, うち, uchi), 建物 → ja (たてもの, tatemono), 家屋 → ja (かおく, kaoku), 一戸建て (いっこだて, ikkodate), お宅 → ja (おたく, otaku), お住まい → ja (おすまい, osumai)
Jarayî: sang
Javayiya kevn: umah, śāla, weśma
Javayî: omah, griya, dalem
Jejuyî: 거리 (geori)
Juxtlahuaca mixteciya rojavayî: be'e
Kabardî: унэ (wnă)
Kalalîsûtî: illu
Kalencînî: kot
Kalmîkî: гер (ger)
Kambayî: mumba
Kannadayî: ಮನೆ → kn (mane)
Kapampanganî: bale
Karaçay-balkarî: юй
Karaîmî: üj
Kaşûbî: dóm
Katalanî: casa → ca m
Kayingangî: ĩn
Keçwayî: wasi → qu yj, wasikuna pj
Keşmîrî: گَرٕ‎ → ks (garụ), गरॖ → ks (garụ)
Ketî: иӈг̡усь (iŋġusʹ)
Khalajî: häv
Khinalugî: цӏва (c̣wa)
Khumi çinî: ing
Kinaray-ayî: balay
Kirgizî: үй → ky (üy)
Kîkongoyî: yinzo
Kîlîvîlayî: bwala
Kîngalî: ගෙය (geya), නිවස (niwasa)
Komançî: kahni
Komî-zîriyî: керка (kerka)
Koreyî: 집 → ko (jip), 댁 → ko (daek)
Kornî: chi n
Korsîkayî: casa → co m
Koryakî: яяӈа
Kreyoliya fransî ya Louisiana: lamézon, kabann, kabònn, kay
Krî: wikowin
Kriya bejayî: wâskahikan
Kumikî: уьй (üy)
Kunayî: nega
Ladînî: cèsa m, cesa m, cësa
Lakotayî: tipi
Lamboyayî: umma
Latgalî: noms n, sāta m, kuorms n
Latînî: domus → la m, casa → la m, aedes m pj
Latviyayî: māja → lv, nams → lv n
Lawsî: ບ້ານ (bān), ເຮືອນ → lo (hư̄an)
Lezgînî: кӏвал (ḳval)
Lingalayî: ndáko
Lîmbûrgî: hoes → li
Lîtwanî: namas → lt nt
Lombardî: cà m
Lueyî: ᦢᦱᧃᧉ (ḃaan²), ᦊᦱᧁᧉᦵᦣᦲᧃ (ẏaaw²hoen), ᦵᦣᦲᧃ (hoen)
Lugandayî: nyumba
Luhyayî: enju
Luiseñoyî: kíiča
Luksembûrgî: Haus → lb nt
Luoyî: ot
Mòçenoyî: haus nt
Maguindanaoyî: walay
Makasaeyî: uma
Makasarî: balla
Makedonî: куќа → mk m (kuḱa)
Makyaniya rojava: pala
Malagasî: trano → mg
Malayalamî: വീട് → ml (vīṭŭ), ഗൃഹം → ml (gr̥haṃ)
Malayiya baba: ruma
Malezî: rumah → ms, balai → ms
Maltayî: dar → mt n
Mançûyî: ᠪᠣᠣ (boo), ᡡᠯᡝᠨ (ūlen)
Manksî: çhagh n
Mansî: кол (kol)
Maorî: whare → mi, kaaruhi
Maranaoyî: astana', walay
Maratî: घर nt (ghar)
Marî:
Mariya rojhilatî: пӧрт
Masayî: enkaji m
Mayayiya yukatekî: naj, otoch
Meänkiyelî: talo
Mecarî: ház → hu, lakóhely → hu, lakhely → hu, hajlék → hu
Megrelî: ოხორი (oxori)
Mixteciya peñoles: be'e
Mînangkabawî: rumah
Mohawkî: kanónhsa
Mokşayî: куд (kud)
Mongolî:
Kirîlî: байшин → mn (bajšin), гэр → mn (ger)

Mongolî: ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠰᠢᠩ (bay᠋ising), ᠭᠡᠷ (ger)
Moreyî: zaka, yiri
Mwanî: nyumba
Nahwatlî: calli → nah, chan → nah
Namayî: oms
Nanayî: дё
Nandî: ka, ko
Navajoyî: kin
Nedersaksî:
Saksoniya jêrîn ya holendî: hoes nt, huus nt

Almaniya jêrîn a almanî: Huus nt
Nepalî: घर → ne (ghar), बास्स्थान (bāssthān)
Nhêngatûyî: suka
Nîvxî: тыф (təf)
Nogayî: уьй (üy)
Normandî: maîson m, maiethon m
Norsiya kevn: hús nt
Norwecî:
Norweciya bokmålî: hus → no nt

Norweciya nînorskî: hus → nn nt
O'odhamî: ki꞉
Ohloniya bakur: núw̄ai'
Ojibweyî: waakaa'igan, waakaa'iganan pj
Okînawanî: 家 (やー, yā)
Oksîtanî: ostal → oc n, casa → oc m
Oriyayî: ଘର → or (ghôrô)
Oromoyî: mana → om, waxee
Osetî: хӕдзар (xæʒar), бӕстыхай (bæstyxaj)
Oygurî: ئۆي‎ → ug (öy)
Ozbekî: hovli → uz, uy → uz
Pacohî: dúng, dúng xu
Palî: agāra nt
Pangasînanî: abung
Papyamentoyî: kas
Pelayî: ja̠m⁵⁵
Penobskotî: wigwom
Peştûyî: کور‎ → ps n (kor), کوټه‎ → ps m (kotta)
Pidgîniya nîjeryayî: haus
Piedmontîsî: mison m
Pite samî: dåhpe
Pîrahayî: kaiíi
Pîttcantcatcarayî: waḻi
Plodîşî: Hus nt
Polonî: dom → pl n
Ponpeyî: ihmw
Portugalî: casa → pt m
Puncabî: ਮਕਾਨ n (makān), ਘਰ n (ghar)
Punîkî: 𐤁𐤕‎ (bt)
Qazaxî: үй → kk (üi)
Qiptî: ⲏⲓ n (ēi)
Rapanuyî: hare
Rarotongî: 'are
Romagnolî: ca m
Romancî: chasa m
Romanî: kher n
Romanyayî: casă → ro m
Rusî: дом → ru n (dom)
Rusînî: хыжа m (xŷža)
S'gaw karenî: ဒၢး (duḧ)
Sahoyî: care
Saksoniya kevn: hūs nt, hof nt
Samiya bakurî: dállu, viessu
Samiya kildînî: пэ̄ҏҏт (pēr̥r̥t)
Samiya skoltî: põrtt
Samoayî: fale → sm
Sangoyî: da bê → sg
Sanskrîtî: गृह → sa n (gṛha), गेह → sa n an nt (geha), अस्त → sa nt (asta), अगार → sa nt (agāra)
Sardînî: domu
Sebwanoyî: balay
Sidamoyî: mine
Sindhî: گھَر‎ → sd n (gharu)
Sirananî: oso
Sirboxirwatî:
Kirîlî: ку̏ћа m

Latînî: kȕća → sh m
Sîlhetî: ꠊꠞ (gór), ꠛꠣꠠꠤ (baṛi)
Skotî: hoose
Slaviya kevn:
Kirîlî: домъ n (domŭ)

Glagolîtîk: ⰴⱁⰿⱏ n (domŭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: домъ n (domŭ)
Slovakî: dom → sk n
Slovenî: hiša → sl m
Somalî: guri n
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: dom n

Sorbiya jorîn: dom n
Sotoyiya başûr: ntlo
Spanî: casa → es m
Sûmerî: 𒂍 (É)
Svanî: ქორ (kor)
Swahîlî: nyumba → sw 9 an 10
Swêdî: hus → sv nt
Şanî: ႁိူၼ် (hǒen)
Şawî: taddarṭ
Şîngazîcayî: ɗaho 5 an 6
Şorî: эм (em)
Tabaruyî: woa
Tacikî: хона → tg (xona)
Tagalogî: bahay → tl, tahanan, tirahan
Tahîtî: fare
Talişî: که‎ (ka)
Tamîlî: வீடு → ta (vīṭu)
Taosî: thə́na
Tausugî: bay
Tay dam: ꪹꪭꪙ
Tayiya bakurî: ᩁᩮᩬᩥᩁ
Tayî: บ้าน → th (bâan), เรือน → th (rʉʉan)
Tayî nüa: ᥞᥫᥢᥰ (höen)
Tedim çinî: inn
Telûgûyî: ఇల్లు → te (illu)
Ternateyî: fala
Teteriya krîmî: ev
Teterî: йорт → tt (yort), өй → tt (öy)
Tetûmî: uma
Tidoreyî: fola
Tigrînî: ቤት → ti (bet)
Tirkiya kevn: 𐰋‎ (b² /eb/)
Tirkî: ev → tr, hane → tr
Tirkmenî: öý
Tîbetî: ཁང་པ (khang pa), ཁྱིམ (khyim)
Tlingitî: hít
Tofalarî: öh
Tokpisinî: haus
Tongî: fale
Toxarî A: waṣt
Toxarî B: ost
Tswanayî: ntlo → tn 9 an 10
Tumbukayî: nyumba
Tuvalûyî: fale
Tuvanî: ӧг (ӧg), бажың (bajıñ)
Tûpiya kevn: oka
Tzotzîlî: na
Udî: кӏож (ḳož), кӏодж (ḳoǯ)
Udmurtî: корка (korka)
Ugarîtî: 𐎁𐎚 (bt)
Umotinayî: xipá
Unamî: wikewam
Urdûyî: گھر‎ n (ghar), مکان‎ n (makān)
Ûkraynî: дім n (dim), ха́та → uk m (xáta)
Venîsî: ca' m, caxa → vec m
Vepsî: pert
Viyetnamî: nhà → vi, nhà ở → vi
Volapûkî: dom → vo
Walonî: måjhon → wa m, måjhone → wa m
Warayî: balay
Weylsî: tŷ → cy n, annedd n an m
Wolofî: kër → wo
Xakasî: тура (tura), иб (ib)
Ximêrî: ផ្ទះ → km (phtĕəh), ឃរ (khɔɔ), សំបែង → km (sɑmbaeng)
Xosayî: indlu
Yakutî: дьиэ (cie)
Yidîşî: הויז‎ → yi nt (hoyz)
Yiyiya siçuwayî: ꑳ
Yonagunî: 家 (だー, dā)
Yorubayî: ilé
Yukaghiriya bakurî: ниме (nime)
Yupîkiya navendî: ne, ena '
Yûnanî: σπίτι → el nt (spíti)
Kevn: οἶκος n (oîkos), οἰκία m (oikía)
Zêlandî: 'uus nt, huus nt
Zhuangî: ranz
Zouyî: in
Zuluyî: indlu → zu 9 an 10

Ev beşa Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Rengdêr[biguhêre]

xanî

têkildarî xanan,
ya/yê xanekî yan xanan
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Etîmolojî[biguhêre]

Ji xan +‎ -î.