şemsî
Binêre herwiha: ŞemsîNavdêr
[biguhêre]| Zayenda mê ya binavkirî | ||
|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | şemsî | şemsî |
| Îzafe | şemsiya | şemsiyên |
| Çemandî | şemsiyê | şemsiyan |
| Nîşandera çemandî | wê şemsiyê | wan şemsiyan |
| Bangkirin | şemsiyê | şemsiyino |
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
| Navkî | şemsiyek | şemsiyin |
| Îzafe | şemsiyeke | şemsiyine |
| Çemandî | şemsiyekê | şemsiyinan |
şemsî mê
- sîwan, sihwane
têlikên ku bi cawî hatine niximandin û mirov li raserî xwe digire daku ji baranê yan tavê bêt parastin- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- rêkxistinek yan dezgehek ya ku çend rêkxistin yan dezgeh tê de ne
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Ji wêjeyê
[biguhêre]- Li gorî min xwandiye, Pkk'ê îcar hemû kesên ku dê li gel TRT6ê bixebitin, tehdît kiriye! Pkk ye, ji derî kuştina kurdan ti xêr nekiriye. Heger kurd TRT6ê jibo ziman, chand, wêje û bi gelemperî jibo berjewendiyên neteweya kurdan bi kar bînin, bi xêr û xweşî hatiye. Ez hêvîdar im ku ewê kurdên ku pê ra bixebitin, dernekevin derî sînorên neteweperestiya Kurdistan'ê. Bêguman Tirsa PKK'ê û RojTVyê şexsî ne, ne netewî ne. Ez bawer nakim ku ti televîzyoneke din were bi qasî RojTVyê perestiya zimanê tirkî bike û mîlletê kurd asîmîle bike. Mirov hew fam dike, gelo Pkk û RojTV chawan dikarin ewqas ehmeq bin û xizmeta nijadperestên tirkan bikin. Diyar e ev vê yekê bi zanîn dikin û wekî makîneya asîmîlasyonê ya dewleta tirkan dixebitin, di bin şemsiya kurdîtiyê da. Goya TZP-Kurdî pêngava perwerdehiya bi zimanê kurdî dabu destpêkirin. Lê piştî chend rojan him Ziya Gökalp'ê tirkan Apo û him jî dewleta tirkan ev chalakiyana bi saya porê Apo manîpule kirin û dawî lê anîn. Apo tirk û tirkchî careke din hebuna neteweyekê jibo şexsê xwe yê nexweş binpê kir û ajantiya xwe ya li gel dewleta tirkan bi serkeftî anî şûnê. — (Bîrjen Jehr, Netkurd.com, 12/2008)
Herwiha
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji erebî [Peyv?], têkildarî şems (tav, roj).
Bikaranîn
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Afrîkansî: sambreel → af
- Albanî: ombrellë → sq
- Almanî: Regenschirm → de m, Schirm → de m
- Bengalî: ছাতা → bn (chata)
- Çekî: deštník → cs
- Çînî: 傘 → zh
- Danmarkî: paraply → da
- Erebî: شمسية (şemsiye)
- Esperantoyî: ombrelo, pluvombrelo
- Fînî: sateenvarjo → fi
- Fransî: parapluie → fr
- Holendî: paraplu → nl, regenscherm → nl
- Îbranî: מטריה → he (avec le pointage: « מִטְרִיָה ») (mitriya)
- Îngilîzî: umbrella → en
- Îtalî: ombrello → it
- Japonî: 傘 → ja
- Katalanî: paraigua → ca
- Lîtwanî: skėtis
- Malezî: payung → ms, yang → ms
- Mecarî: esernyő → hu
- Norwecî: paraply → no
- Papyamentoyî: paraplü
- Polonî: parasol → pl
- Portugalî: sombrinha → pt, guarda-chuva → pt
- Romanyayî: umbrelă → ro
- Sirananî: prasoro
- Spanî: paraguas → es
- Swahîlî: mwavuli → sw
- Swêdî: paraply → sv
- Tagalogî: páyong → tl
- Tirkî: şemsiye → tr, ardak → tr, ?güncek → tr