çalak

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /t͡ʃʰɑːˈlɑːk/
• Deng (Amed)^ⓘ
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: ça·lak

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
çalak	çalaktir	herî çalak (merkezî) tewrî çalak (rojavayî) çalaktirîn (soranîzm)

çalak

1. çeleng, zîrek, fêris, egîd, aktîv, xurt, jêhatî, girgîn, gurgîn
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Ji wêjeya klasîk

• Heyf di qeyda xak û gil bit 'arifê çalakê rûh
  Heyf di qeyda xak û gil bit 'arifê çalakê rûh — (Melayê Cizîrî, Dîwan, ~1640)

Bide ber

• çak

Jê

• çalak bûn (lêker)
• çalak kirin (lêker)
• çalakbûn (navdêr)
• çalakbûyî (rengdêr)
• çalakkirin (navdêr)
• çalakkirî (rengdêr)
• çalakvan
• çalakvanî
• çalakî

Etîmolojî

Bi rêya soranî چالاک (çalak, “aktîv”) ji farisî چالاک (çalak: aktîv, destsivik, pêsivik), ji lêkera چلیدن (çalîden, “serbilind bi rê ve çûn, qurre gerrîn”) ku dikare ji zimanekî din ê îranî deynkirî be, ji ber ku neviyê vê rehê a asayî چاریدن (çarîden) e (=çêrîn), bide ber belûçî چلنڈگ (calanďag, “pêş û paş livîn”). Dawiyê ji proto-hindûewropî *kʷel-. Hevreha çeleng.

Werger

• Almanî: aktiv → de
• Asamî: সক্ৰিয় (xokriy)
• Astûrî: activu
• Azerî: fəal → az
• Belarusî: акты́ўны n (aktýŭny), дзе́йны (dzjéjny), чы́нны (čýnny)
• Bulgarî: де́ен → bg (déen), акти́вен → bg (aktíven)
• Çekî: aktivní → cs, činný → cs
• Çînî:

  Mandarînî: 活性 → zh, 積極 / 积极 → zh

• Danmarkî: aktiv → da
• Erebî: نَشِيط (našīṭ), عَامِل (ʿāmil)
• Ermenî: ակտիվ → hy (aktiv)
• Erzayî: эряза (erjaza)
• Estonî: tegev
• Farisî: آکتیو (âktiv), کاری → fa (kâri), کنشور → fa (konešvar)
• Fînî: aktiivinen → fi
• Fransî: actif → fr
• Galîsî: activo → gl
• Holendî: actief → nl
• Îbranî: פָּעִיל → he n (pa'íl)
• Îdoyî: aktiva → io
• Îngilîziya navîn: actyf
• Îngilîzî: active → en
• Îtalî: attivo → it
• Japonî: 活動的な (かつどうてきな, katsudōteki na)
• Katalanî: actiu → ca
• Koreyî: 활동적 → ko (hwaldongjeok)
• Latînî: activus
• Latviyayî: aktīvs, darbīgs
• Makedonî: а́ктивен (áktiven)
• Malayalamî: സജീവ → ml (sajīva)
• Malezî: giat → ms, aktif → ms
• Normandî: acti
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: aktiv → no

• Polonî: aktywny → pl, czynny → pl
• Portugalî: ativo → pt
• Qazaxî: белсенді → kk (belsendı)
• Romanyayî: activ → ro
• Rusî: акти́вный → ru (aktívnyj), де́ятельный → ru (déjatelʹnyj)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: а̏ктӣван

  Latînî: ȁktīvan → sh

• Slovakî: aktívny → sk, činný
• Slovenî: aktíven, dejáven
• Spanî: activo → es
• Swêdî: aktiv → sv
• Tagalogî: aktibo
• Tirkî: aktif → tr
• Ûkraynî: акти́вний → uk (aktývnyj), дія́льний → uk (dijálʹnyj)

• Yûnanî:

  Kevn: πρακτικός (praktikós)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara active a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Soranî

Rengdêr

çalak

1. Bi alfabeya latînî nivîsina چالاک (çalak).