nivistin

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

IPA^(kilîd): /nɪvɪsˈtɪn/
Kîtekirin: ni·vis·tin

Lêker[biguhêre]

nivistin lêkera xwerû, negerguhêz

raketin, ramedîn, razan, xewîn, xewtin, veketin, ketin xewê, di xew çûn, di xew bûn, di xew man
Tu êvaran seet çend dinivî?
Divê mirov her roj bi kêmî heşt seetan binive.
Ez gelek ji nivistinê hez dikim.
Ew êvaran zû naçe binive loma spêdeyan nikare şiyar bibe.
nivîn, xew kirin, hênijîn^{[Ev rêz ji aliyê botê ve lê hatiye zêdekirin, ji kerema xwe re kontrol bike!].}
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji wêjeya klasîk[biguhêre]

Bişkiftî belgê dar e
Heram bûye nivistin
Nivistin l'min heram in — (Feqiyê Teyran, )

Bi alfabeyên din[biguhêre]

kurdî-erebî: نڤستن‎

Herwiha[biguhêre]

nivîn (l)

Hevmane[biguhêre]

Bide ber[biguhêre]

nivîstin

Tewîn[biguhêre]

-niv-

Bi zimanê zarokan[biguhêre]

hakê kirin
lolî kirin

Etîmolojî[biguhêre]

Ji proto-hindûewropî *ped- (meşîn, bi piyan livîn ji proto-hindûewropî *ped = pê), proto-îranî *ni- (jêr, xwarê) + *ped- (ketin, asê bûn), hevreha avestayî ni-pes/z- (raketin, razan, xwe pal dan, xwe dirêj kirin ji pes/z- (ketin), sanskrîtî ni-ped, parsî ni-b'y- (raketin, razan, xwe pal dan, xwe dirêj kirin), pehlewî nibist- (avêtin erdê), xotanî nuved- (pal dan, dirêj kirin erdê), sogdî nips- (dirêj kirin erdê), soranî نووستن‎ (nûstin) / nûstin (nivistin), kurmancî nivîn, nivandin, nivîsîn, pê... Herwiha hevreha sanskrîtî ped- (ketin, çûn, livîn), latînî pessum: (jêr, xwarê, ber bi jêr ve), lîtwanî pedinti (hêdî meşîn), îngilîzî fetch _{Çavkanî: Cheung}

Jê[biguhêre]

Bi zaravayên din[biguhêre]

Soranî: nûstin

Werger[biguhêre]

Afrîkansî: slaap → af
Ahomî: 𑜃𑜨𑜃𑜫 (non)
Akanî: deda, da
Akatekî: wey
Albanî: fle → sq
Alêwîtî: sagakux
Almanî: schlafen → de
Elmanîşî: schlaaffe, schlooffe, schlofe, schlaafä, schloafen, schlàfu
Ambonezî-malezî: sono, tidor
Andî: кьихинну
Aramî:
Siryaniya klasîk: ܕܡܟ‎ (dəmeḵ), ܢܡ‎ (nām)
Aromanî: dormu
Asamî: শো (xü)
Astûrî: dormir → ast, adormir → ast
Avarî: кьижизе (kḷižize)
Aytonî: ꩫွꩫ်
Azerî: yatmaq → az, uyumaq, yuxulamaq
Balantak: royot
Baskî: lo egin
Başkîrî: йоҡлау (yoqlaw), йоҡтау (yoqtaw)
Batakiya karo: medem
Batakiya simalungun: modom
Bataktobayî: modom
Belarusî: спаць → be impf (spacʹ)
Bengalî: শোয়া → bn (śoẏa), ঘুমানো → bn (ghumano)
Bretonî: kousket → br
Bukidnon manoboyiya rojavayî: lipezeng
Bulgarî: спя → bg impf (spja)
Burmayî: အိပ် → my (ip)
Cingphoyî: yup
Çavacanoyî: dormi
Çeçenî: тхъанг (tχʾang)
Çekî: spát → cs impf
Çerokî: ᎦᏟᎭ (gatliha)
Çeyenî: -énome
Çîçewayî: gona
Çîkasawî: nosi
Çînî:
Kantonî: 睏 (fan³), 瞓 (fan³), 睏覺 (fan³ gaau³), 瞓覺 (fan³ gaau³)

Ganî: 睏 (kun³), 睏覺 (kun³ 'gau⁴)

Hakkayî: 睡目 (soi-muk)

Mandarînî: 睡覺 → zh (shuìjiào), 眠 → zh (mián)

Min dongî: 睏 (káung)

Minnanî: 睏 → zh-min-nan (khùn)

Wuyî: 睏, 睏覺
Çukçî: йыԓӄэтык (jyḷqėtyk)
Çuvaşî: ҫывӑр (śyvăr)
Dalmatî: dormer
Danmarkî: sove → da
Elfdalî: såvå
Endonezyayî: tidur → id
Erebî: نَامَ‎ (nāma), رَقَدَ‎ (raqada)
Erebiya misrî: نام‎ (nām)

Erebiya hîcazî: نام‎ (nām), رقد‎ (ragad), انخمد‎ (anḵamad)

Erebiya fasî: نعس‎ (nʕas), رقد‎ (rqad)
Ermenî: քնել → hy (kʿnel), ննջել → hy (nnǰel), նիրհել → hy (nirhel)
Esperantoyî: dormi → eo
Estonî: magama → et
Evenkî: а- (a-)
Farisî: خوابیدن‎ → fa (xâbidan), خفتن‎ → fa (xoftan)
Fatalukuyî: caia
Ferî: sova → fo
Fînî: nukkua → fi
Fransiya kevn: dormir
Fransî: dormir → fr
Friyolî: durmî
Frîsiya bakur: släipe, sliip
Frîsî: sliepe
Gaelîka skotî: caidil
Galîsî: durmir → gl
Galûrîsî: drummí
Gamîlaraayî: baabili
Gotî: 𐍃𐌻𐌴𐍀𐌰𐌽 (slēpan)
Gujaratî: ઊંઘવું (ū̃ghavũ)
Gurcî: ძილი (ʒili)
Guwaranî: ke
Haîtî: dòmi
Hawayî: moe, hiamoe
Higaononî: hiduga
Hindî: सोना → hi (sonā)
Hîlîgaynonî: tulug
Hmongî: pw
Holendî: slapen → nl
Îbanagî: katurug
Îbranî: יָשֵׁן‎ → he (yashén)
Îdoyî: dormar → io
Îlokanoyî: turug
Îngilîziya kevn: sƿefan
Îngilîzî: sleep → en
Înterlîngua: dormir
Inuktitut:
Înuîtî: sinik

Înuîtî: ᓯᓂᑦᑐᖅ (sinittuq)
Îrlendî: codail
Îstro-romanyayî: durmi
Îtalî: dormire → it
Îu mienî: bueix
Îzlendî: sofa → is
Japonî: 寝る → ja (ねる, neru), 眠る → ja (ねむる, nemuru), お休みになる (おやすみになる, o-yasumi ni naru)
Jarayî: pĭt
Javayiya kevn: turu
Javayî: turu → jv
Kalalîsûtî: sinippoq
Kaşûbî: spac
Katalanî: dormir → ca
Keçwayî: puñuy → qu, puñui
Khandeşiyî: ᨶᩬᩁ
Kirgizî: укта → ky (ukta)
Kîkongoyî: kulala
Kîngalî: නිදියනවා (nidiyanawā), බුදියනවා (budiyanawā), නින්ද (ninda)
Kîrîbatî: matu
Koreyî: 자다 → ko (jada), 잠자다 → ko (jamjada), 주무시다 → ko (jumusida)
Kumikî: юхламакъ (yuxlamaq)
Latgalî: gulēt
Latînî: dormiō → la, cubō
Latviyayî: gulēt → lv, dusēt
Lenape:
Unamî: kawi
Lawsî: ນອນ (nǭn)
Lîmbûrgî: slaope → li
Lîtwanî: miegoti → lt
Lîvonî: maggõ
Lombardî: dormì, durmì
Lueyî: ᦓᦸᧃ (noan)
Luksembûrgî: schlofen
Mòçenoyî: schloven
Makasaeyî: ta'e
Makedonî: спие impf (spie)
Malayalamî: ഉറങ്ങുക → ml (uṟaṅṅuka)
Malezî: tidur → ms
Maltayî: raqad
Manado malayî: tidor
Mançûyî: ᠠᠮᡤᠠᠮᠪᡳ (amgambi)
Maorî: moe → mi, korohiko, moe takarerewa, moe toropuku, kaihewa, kaikaru
Maratî: झोपणे → mr (jhopṇe), निजणे (nijṇe)
Mecarî: alszik → hu
Misrî:

(qdd),

(sḏr)
Mîrandî: drumir
Mongolî: унтах → mn (untah)
Nahwatliya klasîk: cochi
Nanayî: ао-
Napolîtanî: dormì, dorme
Navajoyî: ałhosh
Nedersaksî: slapen → nds
Nepalî: सुत्नु (sutnu)
Normandî: dormi
Norwecî: sove → no
Oksîtanî: dormir → oc
Oriyayî: ନିଦ୍ରାଯିବା → or (nidrajiba)
Osetî: хуыссын (x°yssyn)
Osmanî: اویومق‎ (uyumak)
Oygurî: ئۇخلىماق‎ (uxlimaq)
Ozbekî: uxlamoq → uz
Papyamentoyî: drumi
Pelayî: ja̠p⁵⁵
Peştûyî: اوده کېدل‎ (udǝ́ kedǝ́l)
Pîpîlî: kuchi, cuchi
Polonî: spać → pl impf
Portugalî: dormir → pt
Puncabî: ਸੌਣਾ → pa (sauṇā)
Qazaxî: ұйықтау (ūiyqtau)
Qiptî: ⲉⲛⲕⲟⲧ (enkot)
Rapanuyî: moe
Rohingyayî: gúm za-
Romagnolî: durmir
Romancî: durmir
Romanî: sovel
Romanyayî: dormi → ro
Rusî: спать → ru impf (spatʹ), поспа́ть → ru pf (pospátʹ)
Samî:
Samiya kildînî: вуэдтӭ (vuedtʹe)
Samiya bakurî: oađđit
Samoayî: moe
Sanskrîtî: स्वपिति → sa (svapiti), सस्ति (sasti), निद्राति → sa (nidrāti), द्रायति → sa (drāyati), प्रस्वपिति (prasvapiti)
Sardinian:
Sardînî: dòrmiri
Sassarîsî: drummí
Sebwanoyî: tulog
Sicîlî: dòrmiri → scn
Sirananî: sribi
Sirboxirwatî:
Kirîlî: спавати impf, спати impf

Latînî: spavati → sh impf, spati → sh impf
Sîlhetî: ꠢꠥꠔꠣ (huta)
Slaviya kevn:
Kirîlî: съпати impf (sŭpati)
Slaviya rojavayî ya kevn: съпати impf (sŭpati)
Slovakî: spať → sk impf
Slovenî: spati → sl impf
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: spaś impf

Sorbiya jorîn: spać impf
Spanî: dormir → es
Sundanî: kulem
Swahîlî: kulala
Swêdî: sova → sv
Şanî: ၼွၼ်း (nóan)
Şerpayî: གཟིམས (zim)
Şorî: узурға (uzurğa)
Tacikî: хобидан → tg (xobidan)
Tagalogî: matulog
Tamîlî: தூங்கு → ta (tūṅku), உறங்கு → ta (uṟaṅku)
Tarantinoyî: durmè
Tausugî: tūg
Tay dam: ꪙꪮꪙ
Tayiya bakurî: ᨶᩬᩁ
Tayî: นอน → th (nɔɔn), หลับ → th (hlàp)
Telûgûyî: నిద్రించు → te (nidriñcu), కునుకుట (kunukuṭa)
Ternateyî: hotu
Teteriya krîmî: yuqlamaq
Teterî: йокларга → tt (yoqlarga)
Tirkiya kevn: 𐰆𐰑𐰃‎ (udï-)
Tirkî: uyumak → tr
Tirkmenî: ýatmak, uklamak
Tîbetî: ཉལ་བ (nyal ba), གཟིམས (gzims), གཟིམ (gzim), གཟིམ་པ (gzim pa)
Tongî: mohe
Toxarî B: klänts-
Tumbukayî: gona
Tuvanî: удуур (uduur)
Tyapî: kai nda
Udmurtî: изьыны (izʹyny)
Ugarîtî: 𐎊𐎌𐎐 (yšn)
Urdûyî: سونا‎ (sonā)
Ûkraynî: спа́ти → uk impf (spáty), поспа́ти pf (pospáty)
Venîsî: dormir
Viyetnamî: ngủ → vi, ngủ gục → vi
Walonî: doirmi → wa
Warayî: katurog
Weylsî: cysgu → cy
Wolioyî: kole
Wolofî: nelaw → wo
Ximêrî: ដេក → km (deek)
Yakutî: утуй (utuy)
Yidîşî: שלאָפֿן‎ (shlofn)
Yupîkiya navendî: qavartuq
Yûnanî: κοιμάμαι → el (koimámai)
Kevn: καθεύδω (katheúdō), κοιμάομαι (koimáomai), κνώσσω (knṓssō), εὕδω (heúdō), δαρθάνω (darthánō)
Zêlandî: slaepe, slaope, meure
Zhuangî: ninz
ǃKungî: tsaː

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	nivistin	nivistin
Îzafe	nivistina	nivistinên
Çemandî	nivistinê	nivistinan
Nîşandera çemandî	wê nivistinê	wan nivistinan
Bangkirin	nivistinê	nivistinino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	nivistinek	nivistinin
Îzafe	nivistineke	nivistinine
Çemandî	nivistinekê	nivistininan

nivistin mê

razan, raketin, xewkirin, xewtin, xeftin, xew:
nivistina bi şev

Werger[biguhêre]

Afarî: xin
Afrîkansî: slaap → af
Albanî: gjumë → sq
Almanî: Schlaf → de n
Ambonezî-malezî: sono, tidor
Aramî:
Siryaniya klasîk: ܫܢܬܐ‎ m (šennəṯā), ܢܘܡܬܐ‎ m (nawməṯā)

Aramiya cihû: שֵׁינְתָא‎ m (šênəṯā), שִׁנְתָא‎ m (šinṯā)
Arçî: набкӏ
Aromanî: somnu
Asamî: টোপনি (tüponi)
Astûrî: sueñu → ast n
Azerî: yuxu → az, uyqu
Baskî: lo
Belarusî: сон n (son)
Belûçî: واب‎ (wáb)
Bengalî: ঘুম → bn (ghum)
Bîkoliya naverast: turog, katurog
Bretonî: hun → br n, kousk → br n
Bulgarî: сън → bg n (sǎn)
Çeçenî: наб (nab)
Çekî: spánek → cs n
Çîçewayî: tulo
Çînî:
Kantonî: 睏 (fan³), 瞓 (fan³), 睡眠 (seoi⁶ min⁴)

Hakkayî: 睡眠 (soi-mìn), 睡目 (soi-muk)

Mandarînî: 睡覺 → zh (shuìjiào), 睡眠 → zh (shuìmián)

Minnanî: 睏 → zh-min-nan (khùn), 睏眠 → zh-min-nan (khùn-bîn), 睡眠 → zh-min-nan (sūi-bîn)
Dalmatî: samno
Danmarkî: søvn → da g
Elfdalî: swemmen n
Endonezyayî: tidur → id
Erebî: نَوْم‎ → ar n (nawm), سِنَة‎ → ar m (sina)
Erebiya misrî: نوم‎ n (nōm), نومة‎ m (nōma)

Erebiya fasî: نعاس‎ (nʕās), رقاد‎ (rqād)
Ermenî: քուն → hy (kʿun)
Esperantoyî: dormo
Estonî: uni → et
Evenkî: ами (ami)
Farisî: خواب‎ → fa (xvâb, xâb)
Ferî: svøvnur n
Fînî: uni → fi
Fransî: sommeil → fr n
Friyolî: sium n
Frîsiya bakur: sliap n
Frîsî: sliep
Gaelîka skotî: cadal n
Galîsî: sono → gl n
Gotî: 𐍃𐌻𐌴𐍀𐍃 n (slēps)
Gurcî: ძილი (ʒili)
Haîtî: dòmi, sòmey
Hawayî: hiamoe
Hindî: नींद → hi m (nīnd), निद्रा → hi m (nidrā)
Holendî: slaap → nl n
Îbranî: שינה‎ → he m (sheiná)
Îdoyî: dormo → io
Îlokanoyî: turog
Îngilîziya kevn: slǣp
Îngilîzî: sleep → en, sleeping → en
Înterlîngua: somno
Îrlendî: suan n, codladh n
Îtalî: sonno → it n
Îzlendî: svefn → is n
Japonî: 眠り → ja (ねむり, nemuri), 睡眠 → ja (すいみん, suimin)
Kamta: Şablon:cog, Şablon:cog
Katalanî: son → ca n
Kirgizî: уйку → ky (uyku)
Koreyî: 잠 → ko (jam)
Kornî: kosk n
Ladînoyî: esfuenyo, es-huenyo
Latgalî: mīgs
Latînî: somnus n, sopor n
Latviyayî: miegs → lv n
Lawsî: ໄສຍາດ (sai nyāt)
Lîtwanî: miegas n
Makedonî: сон n (son)
Malayalamî: ഉറക്കം → ml (uṟakkaṃ)
Malezî: tidur → ms
Maltayî: irqad
Mançûyî: ᠠᠮᡠ (amu)
Maorî: moe → mi
Maratî: नीद m (nīd), झोप m (jhop)
Mazenderanî: خو‎ (xu)
Mecarî: alvás → hu
Misrî:

(qdd n)
Mongolî: нойр → mn (nojr)
Nahwatlî: cochina
Nanayî: ами
Napolîtanî: suonno
Nedersaksî: Slaap
Norsiya kevn: svefn n
Norwecî: søvn → no n
Oksîtanî: sòm → oc n
Ozbekî: uyqu → uz
Pehlewî: 𐭧𐭥𐭠𐭡‎ (xwāb)
Plodîşî: Schlop n
Polonî: sen → pl n
Portugalî: sono → pt n
Qazaxî: ұйқы (ūiqy)
Rohingyayî: gúm
Romancî: sien n, sön n
Romanyayî: somn → ro nt
Rusî: сон → ru n (son)
Sahoyî: dhin
Samî:
Samiya kildînî: нагерь (nagʹerʹ), вуадтмушш (vuadtmušš)
Sanskrîtî: निद्रा → sa m (nidrā), स्वप m (svapa), स्वाप → sa m (svāpa)
Sardînî: sonnu n
Sicîlî: sonnu → scn n
Sirboxirwatî: san → sh n, сан n
Sîlhetî: ꠘꠤꠖ (nid), Şablon:cog
Slaviya kevn:
Kirîlî: сънъ n (sŭnŭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: сънъ n (sŭnŭ)
Slovakî: spánok n
Slovenî: spanec n
Somalî: hurdo → so
Sotoyiya başûr: robala → st
Spanî: sueño → es n
Sûdovî: maigas
Sûmerî: 𒅇 (u3 /u/)
Swahîlî: usingizi → sw
Swêdî: sömn → sv g
Tagalogî: tulog
Tamîlî: உறக்கம் → ta (uṟakkam), தூக்கம் → ta (tūkkam)
Tarifitî: iḍes n
Tayî: นิทรา → th
Telûgûyî: నిద్ర → te (nidra)
Teteriya krîmî: yuqu
Tirkiya kevn: 𐰆‎ (u)
Tirkî: uyku → tr
Tirkmenî: uky
Tîbetî: གཉིད (gnyid)
Toxarî B: ṣpane
Tumbukayî: tulo
Tuvanî: уйгу (uygu)
Udî: непӏ (neṗ)
Urdûyî: نیند‎ m (nīnd)
Ûkraynî: сон → uk n (son)
Venîsî: sono n
Walonî: soumey → wa n, doirmaedje → wa n, essoctaedje n
Weylsî: cwsg → cy n
Ximêrî: ដំណើរដេកលក់ (dɑmnaə deɛk lʊək)
Yakutî: уу (uu)
Yidîşî: שלאָף‎ n (shlof)
Yûnanî: ύπνος → el n (ýpnos)
Kevn: ὕπνος n (húpnos)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.