bira

Ji Wîkîferhengê

Kurmancî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr 1[biguhêre]

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî bira bira
Îzafe bira birayên
Çemandî bira birayan
Nîşandera çemandî bira wan birayan
Bangkirin birayo birayino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî birayek birayin
Îzafe birayekî birayine
Çemandî birayekî birayinan
Du birayên cêwî.

bira nêr

  1. (malbat) Kurê dêbabên kesekê/î, lawê deybabên kesekê/î.
    Ew birayê min e.Dêbavên min û wî yek in.
    Bira bira ye, bazar cuda ye
    • Şahriyarî bi tirs ji Şahzemanî re got: "Ax bira, tu ewil vî karî bike." Lê birayê wî bersîv da: "Na, tu birayê mezin î, divê ez her di riya te de bim." — (Çîroka Hezar û Şevekê, werger: Serdar Roşan, Weşanên Nûdem)
  2. Kurê ji dayika yan ji babê kesekê/î.
  3. (wek gotineke şîrîn ya gazîkirinê) Heval, dost, kek.
  4. (dîn) Hemû kur û mêrên ji eynî dînî yan mezhebê.

Ji wêjeya klasîk[biguhêre]

Bi alfabeyên din[biguhêre]

Herwiha[biguhêre]

Nêzîk[biguhêre]

Bide ber[biguhêre]

Etîmolojî[biguhêre]

Ji ji proto-hindûewropî *bʰréh₂tēr.

Hevreha soranî/kelhûrî/lekî/hewramî/zazakî bira, mazenderanî برار(birar), hexamenişî 𐎲𐎼𐎠𐎫𐎠 (brātā), pertî û pehlewî 𐭡𐭥𐭠𐭣𐭥(brad, brader), avestayî 𐬠𐬭𐬁𐬙𐬀𐬭‎ (brater), belûçî برات‎(berat), farisî برادر(birader, berader), tacikî бародар (barodar), sanskrîtî भ्रातृ (bhrātṛ) (bhrā́tṛ), hindî भ्राता (bhrātā) û भ्रातृ (bhrātŕ), ûrdûyî بھراتا‎(bhrātā‎) (bhrātā) û بھراتر(bhrātr) (bhrātŕ), rusî/belarusî/ukraynî/bulgarî/makedonî брат (brat), sirbî бра̏т (brȁt), polonî/slovakî brat, çekî bratr, latviyayî brātarītis, lîtwanî broterėlis/brólis/brotis, yûnaniya kevn φρᾱ́τηρ (phrā́tēr) (phrā́tēr), îngilîzî brother, almanî Bruder, holendî broeder/broer, danmarkî/norwecî/swêdî broder/bror, latînî frāter, îtalî frate/fratello, fransî frère, ermenî եղբայր (ełbayr) (ełbayr)...

Çavkanî:
  • Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 45.
  • Watkins, CalvertThe American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 12
  • MacKenzie, David NeilThe dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966
  • Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <Etymonline> by Douglas Harper.
  • Pokorny, JuliusFerhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959, r. 163

[biguhêre]

  • bira: kesê ji heman dê û bavî û zayend nêr
  • birak: forma peyva “bira” ya biçûkî; mînak: ew birakê min e
  • biracan: ı- peyva ji bo xweşgotina bira, ıı- peyva ji bo bang/gazî kirina kesekî
  • birader: kesê wek bira; kesê ji der hatiye û wek bira nêzik e
  • birê: forma tewandî ya “bira”; mînak: ew birê min e (=ew birayê min e)
  • birako: ji bo denglêkirina kesekî
  • birakuj: kesê birayê xwe dikuje
  • birakujî: kiryara birakuştinê
  • birakuştî: kesê ku birayê wî hatiye kuştin
  • biramak: kesê ji heman dayikê lê ne ji heman bavî
  • biramarî: birayê ji zewaca dê yan jî bavê pêkhatî
  • biramarîtî: biratiya ji zewaca dê yan jî bavê pêkhatî
  • birang: forma biçûkkirî/şîrînkirî ya peyva “bira”; “ew birangê min e”
  • biraşîr: kesê ku dema zarotiya xwe de ji diya kesekî şîr mêtî ye
  • biratî: 1) hevpişka di dê û bavî de, 2) rewşa wek bira
  • biraxwê: xizmên mêr û ji dûr ve
  • birayetî: dostaniya wek bira
  • biraza: zarokên birayê kesekî
  • birazava: kesê di daweta wî de alîkariya zavayî dike
  • birazê: keça bira
  • birazî: kurê/lawê bira
  • destebirak: hevalê wek bira nêzîk
  • jinbira: jina birayê kesekî

Bi zaravayên din[biguhêre]

  • Soranî: bira
  • Kurdiya başûrî: bira
    Şêxbizinî: bira, birang
  • Lekî: bira
  • Hewramî: bira
  • Zazakî: bira, birar

Werger[biguhêre]

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 2[biguhêre]

bira

  1. (bira, bi rastî, rasteqîn) Binêrin: birra û berra

Hoker[biguhêre]

bira

  1. (Sirûc, Anatolia/Axsere, Wêranşar, Bismil, Riha, Deşta Mêrdînê, Îdir, Agirî, Wan/Bazîdaxa, Qers/Qaxizman, Mûş, Semsûr/Kolik, Farqîn, Sêwreg, Meletî, Çewlik/Gêxî, Êlih) Guhartoyeke bila (dibe ku; divê ku).

Formeke navdêrê[biguhêre]

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Îzafe bira birên

bira

  1. Rewşa îzafeyî ya yekjimar a binavkirî ya bir (birr).

Zazakî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

bira nêr

  1. (malbat) bira,
    (kurê ji eynî dêbaban)

Soranî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

bira

  1. (malbat) bira,
    (kurê ji eynî dêbaban)

Jurçenî[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

bira

  1. (erdnîgarî) çem, ro, robar

Çavkanî[biguhêre]

Ev peyv ji wergerên çem hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.[rûpelên din]

Tirkî[biguhêre]

Bilêvkirin[biguhêre]

Navdêr[biguhêre]

bira

  1. bîre, bîra, avceh